NHỮNG CÂU HỎI VỀ GIA VỊ
Ai cũng biết gia vị và thảo dược rất tốt cho sức khỏe. Vậy cụ thể là nó tốt như thế nào? Dùng bao nhiêu thì đạt được lợi ích đó? Quá trình chuẩn bị và chế biến có làm hao hụt các chất “tinh túy” có trong gia vị?
Từ “chống ôxy hóa” thường được gắn với hoa quả, rau xanh, trà và thậm chí là cả sô-cô-la. Nhưng bạn có biết rằng, các loại thảo dược và gia vị cũng “đậm đà” các loại hợp chất được cho là rất tốt cho sức khỏe này?
Sức mạnh của chất chống ôxy hóa: Nghiên cứu cho thấy các chất chống ôxy hóa là những hợp chất bao gồm beta-carotene, lutein, lycopen, selen và các vitamin A, C, E. - được tìm thấy trong nhiều thực phẩm như hoa quả và rau xanh - có thể bảo vệ các tế bào trong cơ thể chống lại các gốc tự do.
Các gốc tự do là những phân tử được tạo ra khi cơ thể tiêu hóa thực phẩm hay phản ứng với sự ô nhiễm do hút thuốc và tiếp xúc với các tia phóng xạ...
Các chất chống ôxy hóa có thể bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tim, ung thư và các bệnh khác.
Đặc tính kháng viêm: Các nhà nghiên cứu đã tiến hành tìm kiếm khả năng bảo vệ vô song của các loại gia vị - thảo dược và họ phát hiện ra nó có tính kháng viêm.
Viêm nhiễm được cho là tiền đề của nhiều căn bệnh mãn tính như bệnh tim, dị ứng và Alzheimer. Các loại gia vị và thảo dược có thể được coi là những thực phẩm có khả năng kháng viêm và không chỉ làm tăng hương vị mà còn trợ giúp đắc lực trong việc “hàn gắn” những vết thương trong cơ thể.
Giảm cân: Các nhà nghiên cứu đã thăm dò khả năng tiềm tàng của các gia vị trong việc tăng cường chuyển dưỡng, đẩy nhanh cảm giác no nê và kiểm soát cân nặng cũng như nâng cao chất lượng bữa ăn.
Chất capsaicin trong ớt được cho là giúp tăng cường khả năng chuyển hóa chất trong cơ thể. Thêm vào đó, nếu thực phẩm bạn ăn có hương vị và đem lại sự hài lòng, thì cũng có nghĩa là bạn sẽ ăn ít hơn và nạp vào cơ thể ít calo hơn.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để giảm cân, nên dùng thêm nhiều gia vị và thảo dược vào các món ăn hằng ngày.
Những đầu bếp coi trọng sức khỏe và các chuyên gia luôn khuyến nghị rằng nên thêm gia vị vào thảo dược vào các món ăn để vừa có tác dụng tăng hương vị, vừa không phải thêm chất béo, muối hay đường.
Những nghiên cứu mới nhất cho thấy các loại gia vị và thảo dược rất giàu các chất chống ôxy hóa và có thể coi là một trong những dược phẩm tại gia giúp nâng cao sức khỏe qua từng bữa ăn. Ví như 1 thìa bột quế vàng có lượng chất chống ôxy hóa tương đương với nửa cốc việt quất và 1 ly nước lựu ép.
*Cần bao nhiêu gia vị để mang lại những lợi ích cho sức khỏe?
Chỉ cần nêm chút xíu trong mỗi bữa ăn là đủ nhưng định lượng cụ thể trên lý thuyết thì cho tới nay chưa có.
Giống như thực phẩm, không thể có 1 “đơn kê” cụ thể nào cho các loại gia vị hay thảo dược. Lượng dùng hoàn toàn phụ thuộc vào khẩu vị của mỗi người.
Nó làm tăng hương vị và dinh dưỡng, đồng thời cũng cung cấp 1 dạng muối, giúp giảm lượng muối, chất béo và cả đường trong các món ăn.
*Đun nóng gia vị và thảo dược có làm giảm các giá trị dinh dưỡng?
Các nhà nghiên cứu đã quan sát những ảnh hưởng của sức nóng cũng như quá trình chuẩn bị đối với các loại gia vị và một số nghiên cứu cho thấy sức nóng làm tăng các yếu tố sinh học (tăng khả năng hấp thụ và giá trị dinh dưỡng) của các hợp chất có trong một số gia vị; trong khi sức nóng lại làm giảm các giá trị dinh dưỡng của một số gia vị khác.
Ví như nhiều nghiên cứu tìm hiểu về sự thất thoát của các chất như curcumin, capsaicin và piperine, đây là những hoạt chất chính trong nghệ vàng, ớt đỏ và tiêu đen lần lượt qua các quá trình chế biến trong nước: đun sôi trong 10 phút, 20 phút và đun 10 phút trong nồi áp suất.
Kết quả là lượng curcumin bị hao hụt do quá trình đun nóng là từ 27-53%. Chất capsaicin trong ớt đỏ bị hao hụt là từ 18-36%. Lượng piperine trong hạt tiêu đen bị hao hụt là 16-34%.
Và để khởi động một sức khỏe tốt và cách dùng gia vị trong món ăn, hãy tham khảo 7 loại siêu gia vị - thảo dược!
7 LOẠI "SIÊU" GIA VỊ VÀ THẢO DƯỢC
Mỗi loại gia vị và thảo dược đều mang lại những ảnh hưởng tích cực nhất định. Theo quan niệm của các nhà dinh dưỡng châu Âu, có 7 loại gia vị và thảo dược được cho là tốt nhất cho sức khỏe và nên nêm vào món ăn hằng ngày.
Các loại gia vị và thảo dược được xếp vào nhóm thực vật giống như hoa quả và rau xanh. Và vì chúng không chứa nước và là những gì tinh túy nhất của các loại tươi ngon nên chúng hàm chứa lượng chất chống ôxy hóa rất cao. Thêm vào đó, gia vị và thảo dược cũng rất giàu chất phytonutrients chẳng hạn như carotenoid, flavonoid và các phenolic khác, tất cả đều có tác dụng cải thiện sức khỏe.
*Quế vàng
Quế rất dễ sử dụng, nhiều tác dụng, hương vị lại thơm ngon. Chỉ cần một nửa thìa quế vào cốc cà phê hay trà mật ong; trộn bột quế vào sữa chua hay rắc nhẹ lên món cháo yến mạch; có thể trộn với bí ngô hay cho vào các loại kem… là đủ mang lại giá trị dinh dưỡng tuyệt vời.
Theo các chuyên gia, ngoài các chất chống ôxy hóa, nghiên cứu cho thấy quế đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết mức đường huyết và giảm cho cholesterol trong cơ thể.
*Lá thơm Oregano
Đó là một loại sa lát mini. Chỉ cần 1 thìa bột lá oregano là đủ bảo đảm lượng chất chống ôxy hóa tương đương với việc ăn 3 tách súp lơ xanh thái nhỏ. Tuy nhiên, đừng vì thế mà không ăn súp lơ xanh đấy nhé!
Oregano giàu chất chống ôxy hóa nhất trong các loại thảo dược khô.
Các chuyên gia y tế khuyên nên thêm bột oregano vào các loại pasta, sốt pizza hay thậm chí là có thể cho vào món bánh sandwich phô mai nướng.
*Gừng
Bạn ngạc nhiên ư? Nhưng đúng là 1 thìa cà phê gừng sẽ có lượng chất chống ôxy hóa tương đương với 1 cốc rau chân vịt.
Để làm tăng vị ngọt nên rắc loại gia vị cay này vào các lát quả tươi hoặc trộn cùng sữa chua lạnh hay kem.
Với các món ăn mặn, gừng tươi có thể cho vào canh rau họ cải hay các loại nước sốt.
Các nhà khoa học cũng nhận thấy các hợp chất trong ngừng có tác dụng giảm buồn nôn… cũng giúp giảm đau.
*Ớt đỏ khô
Loại gia vị có nguồn gốc từ ớt đỏ tươi này có thể giúp tăng thêm vị cay, làm cho món ăn trở nên ngon miệng và dễ ăn hơn.
Ớt đỏ cũng giúp nâng cao khả năng chuyển dưỡng của cơ thể, tăng cảm giác no và cũng giúp “đốt cháy” chất béo.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị dùng ớt khô cho các món ăn như gà tái chanh hay các món cá để làm món ăn thêm hấp dẫn.
*Lá hương thảo
Các hợp chất trong lá hương thảo giúp giảm sưng viêm trong cơ thể và các chứng viêm là các yếu tố khởi phát và gián tiếp gây ra nhiều bệnh mãn tính.
Nghiên cứu về lá hương thảo cho thấy nó rất tốt cho sức khỏe tim mạch.
Nên ướp thịt với lá hương thảo; sốt khoai tây, bánh mỳ, bánh cuộn cũng nên bổ sung gia vị này.
*Lá cỏ xạ hương
Các nghiên cứu cho thấy các hợp chất có trong lá cỏ xạ hương có khả năng hỗ trợ cho chức năng hô hấp.
Để thêm nhiều lá cỏ xạ hương vào chế độ ăn, hãy rắc nó lên món sa lát và các loại kem, các món rau nấu, cá và trộn ướp cả các món rán.
*Củ nghệ
Loại gia vị có màu vàng sáng này là thành phần chính của bột cari. Các nhà nghiên cứu nhận thấy nghệ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe bộ não và giúp chống suy giảm nhận thức do tuổi tác. Thêm vào đó, cari còn là một gia vị tốt cho tim.
Trộn nghệ vào các món trứng, gà xé phay, sa lát cá ngừ. Thêm cari vào các món thịt lợn, canh khoai.
Để có thể tận dụng được các giá trị dinh dưỡng trong gia vị và thảo dược, hãy cho nửa thìa 1 trong 7 loại siêu gia vị, thảo dược trong mỗi bữa ăn. Hãy thực hiện đều đặn mỗi ngày hoặc mỗi tuần!
(sưu tầm)