Saigon Times

Bệnh chưa có thuốc để chữa tuyệt. Thỉnh thoảng, có trường hợp bệnh tự biến đi một thời gian. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh biết nó làm khổ người bệnh, nhưng mặc, nó vẫn tiếp tục.

Các cách chữa trị nhắm mục đích ngăn, kiểm soát căn bệnh, chứ không trị dứt được bệnh. Sự trị liệu tùy nhiều yếu tố: bệnh loại nào, nặng hay nhẹ, nổi ở đâu, tuổi tác và sức khỏe, ý thích của người bệnh (sự tốn kém, bất tiện của việc chữa trị, …). Người có những vết psoriasis ở đầy thân, trên 5-10% diện tích da cần những cách chữa mạnh hơn người bệnh nhẹ, những vết psoriasis chiếm dưới 5-10% diện tích da. Những trường hợp nặng thường cần được chữa bởi bác sĩ chuyên khoa Da.

Thời gian điều trị kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm. Một điểm nữa, khó có cách trị liệu nào hiệu nghiệm trăm phần trăm. Và chúng ta cũng đã biết, căng thẳng tinh thần thường làm bệnh nặng hơn, nên làm cách nào cho tâm tĩnh, căn bệnh có thể sẽ lui một phần. Vì bệnh tạo sự buồn tủi, chán đời trên một số người bệnh, những vị này có khi cần thêm sự an ủi nâng đỡ về tinh thần, hoặc các thuốc chữa buồn sầu.

Cách chữa tại chỗ

Cách chữa tại chỗ (topical therapy) bằng các thuốc bôi, rẻ tiền hơn cả, dùng cho những trường hợp bệnh nhẹ.

Thông dụng nhất là các thuốc bôi chứa chất steroid (như Elocon, Kenalog, Lidex, Diprolene, … ), thoa lên chỗ có vết psoriasis.

Thuốc bôi chứa chất steroid làm giảm viêm, khiến các vết psoriasis trên da mờ đi và bớt ngứa. Thuốc bôi chứa chất steroid có 7 nhóm, xếp theo mức độ mạnh yếu khác nhau. Mạnh hay yếu, chúng đều có chỗ đứng của chúng. Các thuốc có tác dụng yếu hơn được dùng ở trên mặt và những chỗ như nách, háng, các thuốc tác dụng mạnh dùng ở thân và tay chân.

Thuốc có nhiều dạng: dạng kem (cream), dạng nhờn (ointment), dạng nước (lotion). Dạng nước thuận tiện cho việc chữa các vết psoriasis ở đầu. Dạng nhờn tốt cho những chỗ da khô và ngứa. Có điều, vào mùa hè, da bạn hay bị nóng và chảy mồ hôi, làm thuốc bôi dạng nhờn trôi đi, mất tác dụng. Điểm bất lợi khác của thuốc dạng nhờn là thuốc lộ rõ trên da khi bạn dùng thuốc. Thuốc thoa steroid dạng kem (cream) tuy không tác dụng mạnh như thuốc dạng nhờn, song thấm vào da và không lộ rõ.

Vì thuốc thấm vào da dễ hơn khi da ta còn ẩm, nên thoa thuốc sau khi tắm tốt hơn thoa thuốc vào những lúc khác. Lúc thích hợp nhất để thoa thuốc là trước lúc vào giường buổi tối. Nếu trên da đầu bạn cũng có những vết psoriasis, bạn nên thoa thuốc sau lúc gội đầu.

Nếu bạn chỉ có vài vết psoriasis nhỏ trên da, một mũi chích chứa chất steroid có thể sẽ giúp những chỗ da dầy lên xấu xí này mau chóng biến mất, và không xuất hiện trở lại cũng được đến nhiều tháng.

Ngoài những thuốc bôi chứa chất steroid, nhiều thuốc bôi khác cũng được dùng để chữa psoriasis: calcipotriene, tazarotene, coal tar, tacrolimus, pimecrolimus, ...

Ngoài ra, da có vẩy nến cần được giữ luôn mềm và ẩm, vì vậy các nước lotion giúp chống khô da (emollients) cũng rất tốt trong việc trị liệu.

Trị liệu bằng ánh sáng (phototherapy)

Dùng cho những người bị nặng, các vết psoriasis hơn 5-10% diện tích da.

Từ lâu, người ta đã nhận thấy ánh nắng mặt trời tốt cho da những người bị psoriasis. Bằng chứng, psoriasis thường dịu đi vào mùa hè, trong nắng hè rực rỡ. (Bạn cũng có thể phơi nắng để tự chữa, nhưng cẩn thận đừng để bị phỏng nắng. Bạn nhớ thoa kem chống nắng trên những vùng da không bị psoriasis). Nguyên tắc này được ứng dụng trong sự chữa trị psoriasis với các tia cực tím A và B (ultraviolet A and B).

Sự trị liệu bằng các tia cực tím A hay B, tuy hữu hiệu, nhưng đặt ra một số vấn đề phức tạp. Người bệnh phải tới phòng mạch bác sĩ chuyên khoa về da mỗi tuần 2 hoặc 3 lần, để được trị liệu 20-30 lần. Sau đó, khi các vết psoriasis đã biến mất, vẫn phải được chữa trị đều mỗi tuần hoặc mỗi tháng trong nhiều năm. Do đó, thời giờ và tiền bạc bỏ ra không phải là ít.

Khi dùng tia cực tím A, để làm tăng hiệu quả của sự trị liệu, người bệnh thường được cho dùng thêm chất thuốc có tên psoralen, giúp da hấp thụ thêm tia cực tím A. Do đó, sự trị liệu này có tên tắt là PUVA (Psoralen + UtraViolet A). PUVA rất hiệu nghiệm, diệt sạch các vết psoriasis đến 85-90% các trường hợp. Có điều về lâu về dài, trị liệu PUVA dễ đưa đến ung thư da, nên da người bệnh cần được theo dõi kỹ. Người bệnh cũng cần được khám mắt mỗi năm khi chữa bằng phương pháp PUVA.

Thuốc uống, thuốc chích

Cách chữa bằng thuốc uống hoặc thuốc chích cũng dùng cho những trường hợp bệnh nặng, các vết psoriasis hơn 5-10% diện tích da.

Hiện 3 thuốc uống thường dùng để chữa những trường hợp bệnh nặng là methotrexate, acitretin và cyclosporine. Các thuốc chích alefacept, efalizumab, etanercept, infliximab cũng được một số bác sĩ chuyên khoa Da dùng chữa bệnh vẩy nến nặng.

Các thuốc uống, chích kể trên gây rất nhiều phản ứng độc hại, và thường đắt, chỉ nên được sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa Da.

Psoriasis là một căn bệnh kinh niên, đa dạng, làm khổ nhiều người, nên nhiều giấy mực và công trình nghiên cứu đã đổ ra vì nó. Cũng may, nó không lây. Tùy hình thái bệnh nhẹ hay nặng, ta có nhiều cách chữa trị khác nhau để ngăn chặn căn bệnh (tuy thỉnh thoảng cũng có trường hợp bệnh tự nó biến mất một thời gian không cần chữa trị). Bệnh nhẹ chữa bằng các kem, pom mát, nước thoa, bệnh nặng cần những trị liệu đặc biệt và theo dõi thường xuyên bởi bác sĩ chuyên khoa về da.

Menu