CHỮA TRỊ TẮC PHỔI KINH NIÊN
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste. H
Rosemead, CA 91770
(626) 288-3306
Bài trước, chúng ta tìm hiểu những yếu tố đưa đến bệnh tắc phổi kinh niên, cùng những triệu chứng do căn bệnh gây ra, và cách định bệnh. Bài kỳ này, chúng ta bàn đến những cách chữa trị căn bệnh.
Sự chữa trị nhắm việc làm giảm các triệu chứng giúp người bệnh khỏe hơn, vui sống, đồng thời kiểm soát căn bệnh, những lúc nó muốn trở nặng. Quan trọng hơn, là làm chậm bớt sự tiến triển của bệnh, vì, không như suyễn, qua cơn rồi thôi, tắc phổi kinh niên sẽ ngày càng nặng.
Việc chữa trị gồm nhiều mặt, chữa bằng thuốc, bằng giải phẫu, vấn đề dinh dưỡng, …, song trong phạm vi bài kỳ này, chúng ta bàn về cách chữa bằng thuốc và giải phẫu.
Bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc đi thôi, bạn ơi, nếu bạn bị tắc phổi kinh niên (nếu bạn chưa bị, cũng... bỏ thuốc đi thôi, bạn ơi, để khỏi mang bệnh sau này, mang bệnh sẽ khổ lắm, và sự chữa trị thường tốn kém). Hãy nghĩ đến sức khỏe của chính bạn đang lần hồi suy kém, và bao người thân đang trông nhờ nơi bạn. Chưa kể, bạn hút thuốc, những người chung quanh cũng chịu ảnh hưởng.
Ngoài ý chí muốn thôi, không hút nữa, hiện có nhiều thuốc giúp bạn bỏ thuốc lá dễ dàng hơn.
Thuốc dãn ống phổi
(bronchodilators)
Các thuốc dãn ống phổi giữ phần quan trọng trong việc chữa trị. Ống phổi nghẹt, cần được làm rộng ra, thông hơn với những thuốc có tác dụng dãn ống phổi.
Thuốc dãn ống phổi nhiều loại, với nhiều tên khác nhau: Proventil, Ventolin, Albuterol, Volmax, Atrovent, Spiriva, ... Có thuốc tác dụng ngắn, có thuốc tác dụng dài, dùng tùy trường hợp bệnh nặng hay nhẹ.
Thuốc dạng bơm xịt thường được chuộng hơn, do chúng ít gây tác dụng phụ.
Thuốc steroid
Thuốc steroid, như Prednisone, rất tốt trong những trường hợp bệnh trở nặng cần chữa trong bệnh viện, nhưng với những trường hợp bệnh đã ổn định, có cần dùng nó về lâu về dài hay không, bác sĩ cần rất nhiều thận trọng để thẩm định. Vì thuốc steroid có thể gây nhiều tác dụng phụ độc hại.
Khi bệnh ổn định, thuốc uống steroid thường được thay bằng thuốc steroid dùng với dạng bơm xịt (như các thuốc xịt Qvar, Flovent, Pulmicort, ...)
Thuốc phối hợp
Như các bệnh cao áp huyết, tiểu đường, khi một thuốc không kiểm soát được căn bệnh, chúng ta cần dùng đến nhiều thuốc phối hợp. Hiện có nhiều viên thuốc trong chứa 2 chất thuốc (có khi 3) phối hợp với nhau để cùng chữa căn bệnh. Các viên thuốc phối hợp ra đời ngày càng nhiều, giúp việc chữa trị nhiều bệnh thành giản dị hơn.
Bệnh tắc phổi kinh niên cũng vậy, có những thuốc xịt như Combivent trong chứa hai loại thuốc dãn ống phổi khác nhau, hay như thuốc hít AdvairDiskus trong chứa chất thuốc dãn ống phổi và chất thuốc steroid.
Thuốc ho
Chúng ta không nên dùng nhiều thuốc ho, vì ho là phương cách cơ thể giúp ta tống xuất những đàm nhớt ứ đọng trong bộ hô hấp. Dùng thuốc ho, cơ chế phòng vệ này của cơ thể ta bị ảnh hưởng, ta bớt ho, nhưng đàm nhớt ứ đọng không được tống xuất ra có thể gây sưng phổi.
Dưỡng khí
Với những trường hợp thiếu dưỡng khí trong máu nhiều quá (nồng độ dưỡng khí trong máu lúc nghỉ ngơi vẫn dưới 55 mm Hg, dù đã tận lực chữa bằng thuốc), dưỡng khí dùng thở thêm ở nhà (oxygen therapy) giúp người bệnh dễ chịu nhiều và tăng thêm tuổi thọ.
Dưỡng khí dùng thêm ở nhà rất đắt, có thể gây nổ cháy, nên, tạm dùng dưỡng khí như vậy trong 1 đến 3 tháng, rồi ta sẽ thẩm định lại, xem người bệnh đã khá hơn, không còn cần đến dưỡng khí, hoặc vẫn cần dùng nó dài lâu.
Chích ngừa
Người tắc phổi kinh niên cần chích ngừa cúm hàng năm, và chích ngừa sưng phổi gây do vi trùng “Streptococcus pneumoniae” (antipneumococcal vaccine).
Giải phẫu
Một số nhỏ các trường hợp tắc phổi kinh niên chữa bằng giải phẫu.
Giải phẫu thay phổi (lung transplantation) giúp kéo dài cuộc sống, với điều kiện người bệnh hội đủ một số đòi hỏi (tuổi dưới 60, bệnh từ từ tiến triển thêm, không sống được 2 năm nếu không thay phổi, tinh thần vững vàng, dinh dưỡng đầy đủ, dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không có bệnh hẹp tắc động mạch tim, gan còn tốt). Cắt bỏ những bọc khí vô dụng chèn ép những chỗ phổi chung quanh còn tốt (bullectomy) là một cách chữa bằng giải phẫu khác.
Bài kỳ sau chúng ta sẽ bàn đến những khía cạnh khác của sự chữa trị bệnh tắc phổi kinh niên.