CHỈ CÓ MỘT QUẢ BANH
Trong thế vận hội 2008 ở Bắc Kinh, có nhiều đoàn đội thể thao của các quốc gia tham dự, tất nhiên các vận động viên phải xuất sắc thế nào mới được đề cử mang... thân đi đấm và chịu đấm (!) ở nơi xem như quả đất thu nhỏ lại. Thành hơn bao giờ mầu cờ, sắc áo được tôn trọng và linh hiển đến thế.
Bấy giờ nhan sắc của các vận động viên sẽ trở thành thứ yếu, còn sức khỏe và tài nghệ thì quan trọng vô cùng. Tôi vốn là người không chuộng và thích hợp với một môn thể thao nào, may ra thì... đi bộ được khá bền bỉ ở thời gian hậu cải tạo, tiếp tục được giam lỏng ở một nông trường, làm lao động xuất khẩu, có nhiều ngày phải đi bộ 3 tiếng đồng hồ từ Bình Dương tới nông trường Bến Cát dài 25 cây số. Nếu đem so sánh với việc chạy bộ của đoàn nữ vận động viên, thì thua xa,nhưng họ chỉ chạy bộ một lần dịp thế vận hội, và họ được bù đắp bởi các giây huy chương, bằng khen, và nhất là niềm kiêu hãnh được đứng sát cạnh lá cờ quốc gia họ, để nghe bản quốc ca nước họ với tấm lòng tất cả cho tổ quốc thiêng liêng, những ngôi sao thế vận hội đó đã khóc vì chiến thắng.
Khóc vì chiến thắng! Ô hay, với chiến công gian khổ đó, sao họ không cười vui hãnh diện mà lại khóc chứ. Vì quý vị ơi, chỉ có khóc mới nói lên tất cả nổi ẩn ức, lòng ước mơ và sự chia xẻ được hỗ trợ, bảo vệ, biết được trách nhiệm phải chiến thắng như thế cho ai, vì ai.
Tôi có dịp tới thăm cô K., người cô họ của nữ vận động viên mang số 15 đội bóng rổ nữ USA người cô họ tên K. đó, cho tôi xem mớ hình sớm có được từ mạng lưới nào đó, thế vận hội Bắc Kinh đang chuẩn bị vãn hồi, các liên khúc giao tranh đang sống còn với thời gian còn lại, “cô bé số 15 đội bóng rổ” cao lênh khênh, đen bóng, nhẫy nhụa mồ hội, mắt trợn lên toàn lòng trắng, miệng há lớn... Tôi chưa nghĩ có nên coi thêm xấp hình, thì cô K. phấn khởi:
- Nó sẽ đem lại phần nào chiến thắng cho đội, tôi nghĩ gân máu nó căng có thể đứt ra...
Câu nói của một phụ nữ da màu, lớn tuổi, vừa cam phận, vừa thoải mái, đã khiến tôi suy nghĩ suốt đường về, từ Long Beach trở lại Hawthorne, cô K. nghĩ gân máu của cháu cô căng thẳng vì cố gắng sẽ đem lại phần nào chiến thắng cho đội bóng rổ USA, sự kiện nửa như đơn giản, nửa lại phức tạp vô cùng vì một huy chương, vì một danh nghĩa, để gọi là thể diện quốc gia.
Đúng quá đi chứ! Đã không dự thi thì... thôi, còn các cụ xưa đã phán; đem chuông đi đấm xứ người, ít ra chuông không vang danh 4 cõi, thí dụ huy chương bạc, tàm tạm chuông chỉ ngân nga một phía, kiểu huy chương đồng, mà một nhà văn nữ Việt Nam đã viết đùa về một “chuyện ngắn hay 3, cũng có nghĩa là chuyện ngắn hay bét” – Trời ơi, thì vẫn gọi là hay, mà sao lại hay... bét thế!
Nhưng cô K. quan niệm phần nào chiến thắng là được rồi, cái phần nào đó, chính là huy chương đồng vậy. Dẫu chữ Đồng ở đây, là phẩm chất so với Vàng, Bạc... Tôi vẫn không thể nào rời xa ý nghĩ chữ Đồng trong tư tưởng Đồng Cam Cộng Khổ, mà chỉ có Đồng Đội, Đồng Hương, Đồng Bào mới cảm nhận được.
Số là Đồng Đội từ xa xưa, ở bất cứ đâu trên cõi đời này, chỉ dành cho các cuộc chơi lành mạnh, nguyên sơ, có tính cách thắng bại không khiến ai phải mất hay được còn.
Chữ Đồng Đội đã chiếm ngữ trong các cuộc tranh giải thể thao liên tục cho tới bay giờ. Chữ Đồng Đội cũng đi vào phạm trù Quân Đội, để chúng ta thường nghe câu “bạn đồng đội” sau này văn minh hóa, thường nói “chiến hữu” đầy đủ ý nghĩa hơn.
Thế thì vận động viên các ngành thể dục, thể thao tham dự thế vận hội thường kỳ 4 năm một lần, và đang thao diễn ở Bắc Kinh thời gian này (kể từ 8-8-2008) quả là không dễ để đoạt ngôi bộ môn tranh giải đâu, họ có thể đứt đường gân máu khi đến được điểm hẹn.
Tuy rằng bộ môn nào cũng cam go cho việc đoạt huy chương: Hay nhất, hay nhì, hay ba và những thang điểm nhất, nhì ba là với bộ môn của họ thôi. Nên chi tôi cứ bâng khuâng cái điều: Với các bộ môn khác, vận động viên cơ bản phải đủ sức khỏe, tài nghệ..., để tự đưa mình lên một đỉnh danh vọng nghề nghiệp. Còn bóng rổ, ngoài sức khỏe, tài nghệ vận động viên (cá nhân) và đồng đội, còn phải lo tranh đoạt, bảo vệ và chiếm lĩnh điểm chót. Bởi vì giữa 2 phe, à quên, 2 đội dự tranh, chỉ có một Quả Banh – mà phải tìm cách đoạt quả banh rồi giữ quả banh trong tích tắc không bị thất thoát, rồi đồng đội liên tục nghĩ đến việc ném nó, quả banh, vô cái rổ trống đáy, nhiều lần như thế “đội ta” sẽ thắng giải.
Tất nhiên các bộ môn khác, các vận động viên khác cũng phải lo lắng, toan tính, căng thẳng đến nỗi... gần như xỉu bà lề (!) mỗi lần tới bên – Nếu như đoạt giải nhất, nhì, ba thì vui vẻ, sung sướng biết bao, còn thua thì cũng đành thôi.
Tôi cũng là một lão bà bà da màu, thủa trẻ trung, chả bao giờ mê thích thể dục, thể thao, vốn mảnh mai, gầy ốm, làm sao bén mảng tới lãnh vực của những vị mang tâm hồn và thể chất lành mạnh, vui khỏe thế kia – Song, từ ngày định cư ở xứ sở Huê Kỳ này, tôi bỗng chỉ mong cho các vận động viên USA đoạt huy chương vàng, thành theo dõi kết quả tranh giải thế vận hội Bắc Kinh, tôi cứ nhìn những con số tăng dần bên cạnh lá cờ Mỹ. Tất nhiên tôi chưa đến nỗi phải khóc cười theo vận nước “Mỹ” nổi trôi – Bởi vì có một điều gì sâu thẳm trong tâm hồn tôi bị tước đoạt lâu rồi, để đến nỗi bay giờ phải nhận USA như cái thuyền định mệnh.
Hawthorne 17-8-2008
Cao Mỵ Nhân