BUỔI CHIỀU NGÀY 30-4-1975
Bây giờ thì đã ở Hoa Kỳ trên hai chục năm rồi, sắp gọi là 1/4 thế kỷ như quý vị thường nghe nơi này, nơi nọ làm lễ kỷ niệm gì đó của cá nhân, gia đình hay cơ quan hội hè đang lưu lạc khắp thế giới, nhất là cứ mỗi dịp 30/4, lại nhớ cái ngày 30-4-1975 ở giữa Saigon.
Ngày đó, tức các cửa ngõ đô thành Saigon Chợ Lớn, đều có những tiếng súng nổ. Nó khiến cả thành phố lo lắng như người sắp chết mà thiếu người thân bên cạnh, để dặn dò, gởi gắm... những gì hiện thực, mà cũng mơ hồ.
Thật sốt ruột, khi cứ bị nghe những lời hát nào là Bồ câu trắng, nào là Vòng tay lớn... bởi vì, nếu khó tính một chút, quý vị có thể nổi sùng mà vẫn phát buồn cười, như những lão phú ông có đủ hết tiền tài, mà vẫn cứ xin thằng bờm đổi cho một chiếc quạt mo mới lạ đời.
Cái thời gian chết lặng hồi đó, chính là buổi chiều ngày 30-4-1975.
Qua 37 ngày đêm không ăn, không ngủ, không nghỉ... như lời "Bên Cướp Cuộc" nói ở một số trạm thông tin cấp phường, thì VC đã có một chương trình gọi là diễu binh vào ngày lao động 1-5 tại Saigon rồi.
Chúng chẳng giỏi dang, thần thánh gì, ngoài luận điệu "cướp chính quyền" chuyên nghiệp từ 1945 mà chúng đã ghi vào "Đảng phả" của Đảng CSVN:
Cướp chính quyền từ tay Đế quốc Nhật 1945, đánh thắng Đế quốc Pháp 1954, nay đuổi Đế quốc Mỹ 1975, với cái mưu... vặt là đánh lén, du kích.
Nghề đời, khi đã nắm được chuôi dao, thì dao của nó là dao truyền thuyết, dao huyền thoại, "nhân dân" cứ việc há miệng thật lớn thán phục, cho đôi tai tạm nghỉ chơi.
Do đó, nhân dân trăm họ đã phải sốt sắng hưởng ứng, bằng cách nối cái đuôi cho đoàn diễu binh ngày 1-5-1975 được dài thêm.
Gia đình tôi ở Đà Nẵng vô Saigon được gần một tháng, tạm ở nhờ nhà chị tôi, bấy giờ tôi cảm thấy... như làm phiền chị quá, vì lân bang hàng xóm, đã có vẻ ngó mình một cách... khác trước kia, bởi tôi thuộc thành phần "ngụy quân, ngụy quyền Saigon".
Ngay buổi chiều 30-4-1975 đó, ở đâu nhảy ra một phụ nữ đen đúa, chân mang dép lốp, đến khu nhà thờ Ba Chuông, rồi một loạt thanh niên nam nữ mang băng đỏ trên tay áo, đi từng nhà "mời" tất cả phụ nữ ra "phường" làm việc, là tập trung để nghe dặn dò: 5 giờ sáng sau phải có mặt đông đủ, để đi coi cái cuộc diễu binh đó.
Tôi đi bộ từ nhà chị tôi ở khu nhà thờ Ba Chuông, xuống nhà ba tôi ở đường Nguyễn Huỳnh Đức Phú Nhuận.
Ba tôi rất buồn vì đại gia đình có 3 người làm việc cho chính phủ VNCH, sắp gặp gian nan... thời thế, như thế nào đây?
Trước nhất anh rể tôi là nhân viên Phủ Đặc Ủy Trung Ương tình báo, kế tới em rể tôi, là đại úy cảnh sát đặc biệt, trưởng ty cảnh sát quốc gia Cam Ranh. Cuối cùng, là tôi phục vụ trong Quân Lực VNCH.
Ba tôi cứ nhìn tôi thương hại, ông nói nghe muốn rơi nước mắt: đi tù là... may, chứ chúng nó còn... nguy hiểm hơn nữa. Ý ba tôi nói họ, tức CS Bắc Việt có thể hãm hại, thủ tiêu vv...
Không khí trong nhà chẳng còn rộn ràng, dù tôi có tới 7 em con má kế, các em còn nhỏ, ngoại trừ cô bé đầu đàn có chồng là trưởng ty cảnh sát Cam Ranh nêu trên.
Tôi thì bình tĩnh một chút, vì nghĩ cho cùng, bất quá là cái chết. Người em rể tôi, lại khẳng định, ngày cậu ta đi tù sẽ là ngày giỗ luôn.
Ông anh rễ tôi vừa lo âu, vừa bực bội, lý do trong suốt thời gian đi làm ở phủ Đặc Ủy, ông đã thấy tận mắt bọn Việt Cộng, vừa ngu dốt vừa ngoan cố.
Mỗi lần nhân viên "tình báo" thả mình vào công chuyện, giả vờ như một người dân nghèo mạt, đang muốn "đổi đời", thì lập tức đối phương, tức là bọn nằm vùng đâu đó "lý luận vô sản" ngay, móc nối làm bậy, phá quân, phá dân miền Nam, chúng còn hãnh diện:
"đảng ta có trăm tay nghìn mắt"
Những tai, những mắt đó, chính là dân chúng chung chung thôi.
Nhưng người dân vốn an phận, cầu hòa, đôi khi vì hoàn cảnh cá nhân, gia đình lại thích "thiền cấp tốc", tức là muốn xua đi những tạp niệm xã hội chung quanh, để được bình yên, thanh thản.
Anh rể tôi đã khóc trước mặt ba tôi khi buổi chiều 30-4-1975 mỗi lúc mỗi khép lại, ở giữa đường phố nơi đô thành siêu đẳng miền Nam.
Rồi nghe như có tiếng ma rên, quỷ xiết... y như mặt trận đã đổ xương tràn lan Saigon Chợ Lớn.
Ba tôi nắm chặt mỗi bên một bàn tay của anh rễ và em rễ tôi, tới lượt ba tôi khóc, đó là cả một sự thật.
Nếu quí vị thấy được cảnh buổi chiều ngày 30-4-1975, ở căn nhà số xx/yy đường Nguyễn Huỳnh Đức quận Phú Nhuận của ba tôi, thì... mỉm cười, giống... cải lương quá phải không?
Đúng thế, quý vị và chúng tôi trong ngày đổi đời bi thảm đó, đã có thể là những nhân chứng sống nhất, không cần phải so sánh với ai, nếu quý vị hiện diện ở đô thành Saigon Chợ Lớn.
Con đường Võ Di Nguy Phú Nhuận thường hay để đèn sáng choáng trước 30-4-1975, chiều tối ngày trên, đã nhiều nhà đóng cửa sớm, hay tắt đèn lớn để ngồi nghiền ngẫm "nỗi đổi thay" không kịp thở.
Và rồi, ngày tháng lại đủ thứ lý do trôi qua, cả 3 anh em tôi, tức là anh rễ, em rễ, và cái tôi đang đứng ở sân chơi dành cho huynh đệ chi binh này, đã không gặp được ba tôi nữa, một năm sau buổi chiều hoang lạnh đó, ba tôi đã từ giã cuộc đời...
CAO MỴ NHÂN