THÁNG CUỐI NĂM
Một người bạn còn khá trẻ có nghĩa là bạn ta đang ở lứa tuổi già, như tôi chẳng hạn, mỉm cười vẻ bâng khuâng, nhưng vẫn giữ nét vui tươi, hỏi tôi rằng:
-Này bà, tôi chẳng cần hỏi năm này bà mấy mươi, bởi vì bà...đồng hạn với tôi từ cái năm "đệ mấy" cơ mà.
Tức là từ những năm chúng tôi học nữ trung học Trưng Vương Sài Gòn, sau này bạn đi làm...quan, kiểu "Phụ mẫu chi dân" ngày xưa, vì xuất thân ở học viện Quốc Gia Hành Chánh, một đại học đặc biệt đào tạo quí vị Đốc Sự, Phó Đốc Sự, đi làm Phó Tỉnh, Phó Quận Trưởng thời đệ nhị Cộng Hòa ở miền Nam Việt Nam.
Quí vị độc giả sẽ hỏi: Thế tại sao không làm Tỉnh Trưởng, Quận Trưởng, Trưởng Ty vv...mà lại làm Phó.
Xin thưa vì Tỉnh Trưởng, Quận Trưởng đã dành cho quý vị Tướng Tá nhà binh, còn Trưởng Ty thì "Ô kê quá trời! ", bởi đã có hàng mấy chục Trưởng Ty trên toàn quốc rồi.
Nhưng câu hỏi không phải là muốn rõ tuổi tác có hư hao, 7 thành 6, 6 thành 5...cứ thế tùy theo trang lứa, cho trẻ lại được chút nào hay chút nấy đâu.
Bạn nữ quan hành chánh nêu trên có ý hỏi một câu như thể một lời than tự nhiên thôi:
-Thế là đã nữa tháng cuối năm 2014 rồi, chúng ta sẽ bước vào 2015, mau quá, bà thế nào, chứ tôi chưa làm được gì, chưa xong, từ chuyện gia đình tới cá nhân, chán quá!
Tôi bật cười:
-Bà ham hố nhiều chuyện quá, con cái đã trung niên, cháu chắt đã lớn khôn, còn gì phải làm nữa, mà bảo chưa xong.
Riêng bản thân thì tôi...không biết ạ. Bà muốn làm Nữ Oa đệ nhị hả?
Tức ám chỉ Nữ Oa đội đá vá trời thủa hậu khai thiên lập địa. Bà bạn tôi thở dài:
Chẳng phải phụ nữ thôi đâu. Nam giới cũng vậy, có số quý vị tự thán rằng không đủ thời giờ làm nên sự việc, vừa mới chưa 60, đã chễm chệ ngồi ở ngưỡng cửa xơi tiền già, tức là sắp 70 lúc nào không hay, đành nhìn ngày tháng trôi qua một cách tức tưởi.
Có lẽ bạn tôi là một bà quan, nên thích ra tay làm lại cuộc đời...thiên hạ, bởi cái nghề hành chánh là muốn làm chánh đạo, chánh quyền. Nói nôm na là muốn thay đổi bộ mặt xã hội chẳng hạn.
Tuy nhiên, không phải chỉ hành chánh mới muốn đổi thay chính thể (chánh thể) mà bất cứ ai có lòng với dân tộc, đồng bào vv...đều muốn đất nước nở hoa nhân bản, xã hội nở hoa dân chủ.
-Hôm qua tôi gặp một người vừa đi, vừa khóc bà ạ.
Thì chuyện đó...thường thôi, họ không có thời giờ để buồn nữa, đành vừa đi vừa khóc đấy. Có người lại vừa đi vừa cười mới là vui vẻ, thì cũng lại không có thời giờ để biểu lộ nỗi hân hoan, niềm lạc quan, thành phải cười ngay trên đường đi, vì không giữ được điều phấn khởi trong lòng, để tới một nơi nào đó thuận tiện mới cười phá lên, cười ha hả vv...chẳng hạn.
Tôi còn thấy người vừa đi vừa la mắng, chửi rủa, mà chung quanh chẳng có ai, vô phúc bạn lọt vào tầm nhỡn người này, thì tức khắc phải giữ im lăng, gương mặt phải bình thản, bao dung mới được. Còn nhiều thứ vừa đi vừa vv...lắm, như là vừa đi vừa ăn, vừa uống, vừa hát, vừa múa...
Song le, tất cả những điều vừa đi, vừa nêu trên, đối với nhân dân Hoa Kỳ đều bất bình thường, nhẹ hơn với người VN thì gọi là vô ý, vô tứ đấy.
Tôi suy nghĩ, cũng chỉ là không có thời giờ để mài mòn từng vấn đề, sự việc hầu sắp xếp làm sao đó thôi.
Đối với người cao tuổi, như bà bạn "cùng đệ" với tôi khẳng định, bà không còn thời gian nhiều để làm cho xong những gì định làm lâu nay, chết nỗi tới lúc biết, nhận ra mình đã già chỉ còn duy nhất điều phải nguyện cầu, dặn dò, ai đó thân tín, đồng dạng nghĩ suy như mình, để có thể bàn giao lại công trình lỡ dỡ...về công ăn việc làm, về chương trình kế hoạch, về đồ án dự trù, về xã hội giáo dục, về văn chương, nghệ thuật vv...và vv...
Bà bạn tôi là một tay thích cải thiện xã hội, xây dựng tập thể bằng phương pháp Công Dân Giáo Dục, tức là việc làm của quý vị ở thế kỷ trước, thành khó thực thi.
Tôi hỏi tại sao bà thích làm thế, và phải làm thế, trong khi "lane" chờ về Tây Trúc đã mỗi lúc mỗi ngắn hơn. Bạn tôi cười rất là thanh thản, ôn hòa:
- Ở VN bây giờ, những người vừa đi vừa như trên nhiều lắm, họ bây giờ không còn cái hồn thư thái, cái tâm an lành. Nhưng nếu bảo họ không có thời giờ thì vô lý, vì sáng, trưa, chiều, tối, lúc nào cũng có thể rượu đế, bia hơi...trang trải lòng ra một cách căng thẳng, gọi là áp lực.
Vừa cười vừa thở dài, 2 trạng thái đối nghịch, tôi kể cho bà nghe ngày tôi đến Mỹ, cách đây hơn 20 năm rồi, có lần tôi đi mua hàng ở chợ Huê Kỳ thứ thiệt kia, tôi thấy một "ông bảo vệ" to ù kẹp nách một thanh niên Châu Á, mà tôi không dám hỏi có phải Vi En không, thanh niên phân bua là anh ta vừa chỉ trỏ, vừa la lên đã tìm được món đồ anh định kiếm mấy năm nay. Nhưng cô bán hàng đã âm thầm kêu vị...bảo vệ chợ tới mời khách đi, bởi sự thể có vẻ không bình thường.
Tôi về lại nhà, vừa đọc tờ báo VN, vừa chảy nước mắt, chủ nhà sợ hãi hỏi:
- Có "Tờ róp bồ" (Trouble) gì không?
Tôi phải cấp tốc trả lời No, No để được yên thân, chủ vẫn chưa tin, đòi dẫn tôi đi bác sĩ-Chuyện đó qua rồi, song phải thành thực mà nói là "nhân dân ta" ôm đồm nhiều thứ phải nghĩ ngợi, phải bộc phát "tư duy", khiến không thể bước vào quy luật, làm chi thì trọn vẹn sự kiện đó thôi, đi là đi, khóc là khóc, cười là cười vv...
Tháng cuối năm tây, rồi sẽ cuối năm ta, tuổi trẻ thực sự già hơn năm trước, nhưng trẻ hơn năm sau. Thì cũng như những điều nêu trên. Tuổi mặc tuổi, tức thời gian đấy, công kia việc nọ là cứ công kia việc nọ, làm hết mình, được tới đâu hay tới đó. Không phải thấy...già rồi, thì ngồi đợi Tiếp Dẫn Đạo Sư, thành Phê Rô vv..., mà vẫn làm việc chi đó, nhưng đừng đặt vấn đề không kịp nữa. Hay là thành quả phải chu tất, hoàn thiện kẻo tha nhân hay cháu con chê trách. Quan trọng là đoạn đường tiến tới, không vừa nọ, vừa kia, mà nhất thiết phải làm xong "Sứ mạng" hay ...bổn phận của mình mới an tâm ngơi nghỉ vậy.
Hawthrone 13-12-2014
CAO MỴ NHÂN