NHÀ THƠ THÀNH TÔN, DƯỚI MẮT TÔI
Bài viết của Phan Xuân Sinh
Một lần Hạ Đình Thao rủ tôi đi thăm anh Thành Tôn ở Đà Nẵng, thế nhưng khi chúng tôi đến thì anh đi vắng nên không gặp. Bây giờ hỏi tôi lúc đó anh Thành Tôn ở đâu tôi cũng không nhớ ra được, vì quá lâu và hơn nữa chưa thấy mặt anh nên không để lại trong trí nhớ của tôi. Khi còn ở trên Boston nghe tin anh Lâm Chương báo cho biết anh Thàn T6nvừa mới qua Mỹ theo diện HO hơi muộn màng. Tôi nhớ ngay Hạ Đình Thao có lần nói với tôi anh Thành Tôn là người chậm chạp trong mọi vấn đề, đàn hoàn và chín chắn đến độ như một ông thánh.
Tôi không biết anh đã đọc được gì của tôi sau khi qua Mỹ, thế nhưng khi gặp nhau lần đầu ở Cali anh rất quý và thương tôi. Có lẽ theo tôi nghĩ anh biết tôi không vì văn nghệ, mà vì bạn bè văn nghệ của anh có nói với anh về tôi. Điều thứ nhất tôi là dân Quảng Nam cùng một nòi với anh. Điều thứ hai những người bạn văn nghệ của anh phần nhiều họ đều quen biết tôi. Nên khi chúng tôi gặp nhau cảm thấy thân thiết nhau. Tôi đã đọc của anh những bài thơ trên các báo văn nghệ ở Sài Gòn khi tôi còn ngồi trên ghế nhà trường. Thơ anh nó cũng "đàn hoàn" như con người của anh vậy, tôi thích lắm. Văn phong của anh chửng chạc nhưng đượm chất bay bướm, vượt thoát ra khỏi những gò bó, khuôn mẫu. Như người con gái ngám ngầm che dấu những tinh tế và luyếnthoắn một cách kín đáo.
Một lần nhà thơ Thái Tú Hạp tổ chức một buổi ra mắt sách tại Santa Ana gồm các tác giả từ xa: Lân Chương, Hoàng Lộc, Đức Phổ và tôi. Đó là lần tôi gặp anh Thành Tôn đầu tiên và sau nầy khi đến Nam Cali tôi là người làm phiền anh nhiều nhất. Anh biết tôi không có xe nên đi đâu anh cũng đến chở thăm người nầy, thăm người kia và cũng nhờ anh một phần tôi mới có dịp đến thăm các bậc văn nghệ đàn anh. Một lần tôi nghe anh nói với anh Nguyễn Mạnh Trinh là anh photocopy những bài thơ rãi rác của Nguyễn Mạnh Trinh mà anh có dịp đọc qua. Hành động nầy làm cho anh Nguyễn Mạnh Trinh xúc động. Và cũng vì hành động nầy tôi được học của anh cung cách trân quý thi ca và tôn trọng chữ nghĩa. Một hành động mà tôi rất thán phục. Cũng qua anh tôi gặp được chị Trinh vợ anh, một người đàn bà mẫu mực, hiền thục, đảm đan…nghĩa là một người rất hoàn toàn . Bao giờ qua Cali chị cũng đãi tôi một chầu các món Quảng Nam chị tự tay làm lấy. Cái quý mến bạn bè văn nghệ của anh đã đành lại truyền sang chị. Đó là một cặp vợ chồng hoàn hảo nhất đối với anh em.
Tôi nhớ Hạ Đình Thao khi ra trường Thủ Đức được đổi vào Quảng Tín. Tụi tôi gặp nhau uống cà phê trước khi ra đơn vị. Tôi nói với Thao nghe nói anh Thành Tôn làm bí thư cho đại tá Hoàng Đình Thọ Tiểu Khu Trưởng Quảng Tín, Mầy thân với anh Thành Tôn nhờ ảnh nói với ông Thọ một tiếng để ấm thân chút đỉnh. Nó trả lời với tôi là không được đâu, anh Thành Tôn rất ngại những chuyện nầy đừng làm khó ảnh tôi nghiệp. Chính lúc đó tôi mới biết cái tính ngay thẳng của anh Thành Tôn, ngồi một cái nơi dễ dàng tham nhũng, sống giữa một đám tham nhũng có hệ thống mà anh không một chút hệ lụy với nó. Như vậy đủ biết con người của anh như thế nào còn hơn một vị Bồ Tát.
Tôi với Đức Phổ tới Nam Cali thường ngủ ở Little Saigon Inn cho dễ dàng gặp anh em. Buổi sáng thường thường anh Thàn Tôn đến chở tụi tôi đi uống cà phê. Sáng tắm rửa xong, chờ anh Thành Tôn tới cùng đi với anh, chờ mãi không thấy ai gỏ cửa, cửa đóng vì có máy lạnh. Tôi mở cửa dòm thử thì đã thấy anh ngồi trước cửa phòng chờ cả tiếng đồng hồ mà không chịu gỏ cửa. Hỏi anh vì sao không gỏ cửa, anh bảo là để các bạn ngủ mình chờ không sao. Con người của anh sợ làm phiền người khác, còn mình thì thiệt thòi mấy cũng được. Anh quả đúng là người rất dễ thương trên mọi phương diện.
Nói về con người của anh Thành Tôn bao nhiêu lời cũng không đủ, bao nhiêu chữ cũng còn thiếu. Trong một bài thơ dành cho bạn bè, khi nói vềanh Thành Tôn, tôi viết:
"bao năm qua nhìn anh vẫn vậy
một mẫu người chừng mực của thế gian
anh mang tấm lòng hiền như Phật
một đời ta ao ước cũng không màng".
Tôi không phải là bạn bè của anh. Về tuổi tác cũng như trong sinh hoạt văn nghệ, tôi chỉ là một đứa em còn rất nhiều thói hư tật xấu, thế nhưng anh đối với tôi như bát nước đầy. Sự thân tình của anh dành cho tôi đó là một điều tôi phải luôn luôn ghi nhớ và xem anh như là một tấm gương về nhân cách cũng như ứng xử, để tôi phải tự coi lại mình và lấy đó làm chuẩn mực cho việc xử thế trong cuộc sống.
Houston, 20 tháng 2 năm 2012