SỨC MẠNH CỦA TỪ BI
ĐỨC DALAI LAMA
THÍCH NỮ NHẬT HẠNH DỊCH
Tôi vẫn thường hay nói với mọi người khi tôi có cơ hội tiếp xúc, rằng: Tất cả chúng ta cùng là con người, cùng là hữu tình được sinh ra. Chúng ta biết cách mà chúng ta sinh ra giống nhau, và cách mà chúng ta chết đi cũng rất giống nhau. Điều rất quan trọng, cho một đứa trẻ khi còn trong thai mẹ, là nếu người mẹ có một tâm thức an bình và tràn đầy thương yêu thì sẽ giúp cho đứa trẻ phát triển rất tốt. Nếu người mẹ đang lúc mang thai nhưng trong lòng đầy lo lắng và bực dọc thì nó cũng ảnh hưởng xấu đến thai nhi của mình.
Cuộc sống của chúng ta bắt đầu bằng tình thương yêu. Tình thương yêu này vô cùng quan trọng. Chúng ta được sinh ra bằng cách đấy và nhận được sự thương yêu muôn vàn của mẹ. Chúng ta đã được bú dòng sữa của mẹ và được yêu thương. Cái cách mà chúng ta bắt đầu có mặt trong cuộc đời cũng vốn là như vậy và điều này rất là quan trọng. Các nhà khoa học ngày nay đã nghiên cứu và phân tích kết quả cho thấy trong 2 năm đầu sau khi một đứa trẻ chào đời, muốn cho não bộ của đứa trẻ được phát triển tốt, thì đứa trẻ rất cần sự xúc chạm và sự ôm ấp đầy yêu thương của người mẹ. Tất cả chúng ta đều cùng là nhân loại, mặc dù tuy có những người có đầu óc hay gây rối cho con người và xã hội, nhưng họ cũng nhận được vô vàn tình yêu thương từ người mẹ.
Ngày hôm nay, một số các nhà khoa học đã nghiên cứu được rằng bản chất của con người chúng ta là đầy tình yêu thương. Con người chúng ta, dù là có niềm tin tôn giáo hay không, tình thương yêu, lòng từ bi là chìa khóa để chúng ta giữ cho tâm thức được sự an bình và hạnh phúc. Bên cạnh đó, nếu chúng ta có tình yêu thương, nó sẽ giúp cho sức khỏe của mình được dồi dào. Nếu người nào thường hay sợ hãi, sân hận, bực tức, những điều đó sẽ ăn mòn hệ miễn nhiễm làm cho người đó dễ bị bệnh tật. Do đó, giàu lòng từ bi rất lợi ích cho sức khỏe, thể chất và cũng rất có ích cho sự an bình trong tâm thức.
Cuộc sống của chúng ta bắt đầu bằng tình thương yêu và tình thương yêu đó đóng một vai trò rất quan trọng. Người nào có thể biểu lộ được tình thương yêu của mình đối với bạn bè, với người thân thì người ấy sẽ được hạnh phúc. Những người chỉ luôn quan tâm đến tiền tài, quyền lực do bị ảnh hưởng bởi nền giáo dục hiện đại, như vậy họ chỉ thỏa mãn những ngũ dục là năm giác quan mà thôi và lúc nào họ cũng cảm giác về cái Tôi.
Chúng ta hay tảng lờ hoặc có khi chúng ta quên lãng về tâm từ bi và an bình trong tâm thức của mình. Thế giới vật chất ngày hôm nay dẫn chúng ta đến nhiều thứ để tranh đua và nhiều thứ cần phải lo lắng, cho nên mình thấy lòng từ bi và tình thương yêu hình như nó không có một hiệu lực thực sự nào. Suy nghĩ này cũng hoàn toàn sai lầm.
Làm thế nào để chúng ta không phải bị khổ đau trong cuộc sống hiện đại? Chúng ta cần phải nỗ lực phát triển bản tính tự nhiên vốn có của con người chúng ta, bắt đầu từ tình yêu thương vô lượng như người mẹ. Bản chất của chúng ta vốn đầy tình thương yêu. Vì vậy, chúng ta phải phát triển lòng thương yêu trong tâm thức của mình để trở thành một con người hạnh phúc, tạo nên một nhân loại hạnh phúc, một xã hội hạnh phúc và một thế giới hạnh phúc. Sự phát triển tình yêu thương này không phải chỉ dành riêng cho những người có tín ngưỡng tôn giáo, mà kể cả những người không có tín ngưỡng tôn giáo, họ cũng cần phát triển tình yêu thương. Vì chính tình yêu thương sẽ mang đến sự an bình trong tâm thức của chúng ta.
Có một số người không quan tâm đến sự an bình trong tâm thức. Họ nói đó chỉ là tín ngưỡng tôn giáo. Suy nghĩ như vậy rất sai lệch. Chúng ta là một phần của 7 tỷ người. Vậy làm thế nào để chúng ta phát triển tình yêu thương đến cho người thân và cho tất cả những người xung quanh? Điều này rất là thiết thực và cần thiết.
Nếu bây giờ chúng ta nỗ lực giáo dục nuôi dưỡng sự an bình trong tâm thức của mình với tấm lòng từ bi, thì trong 7 tỷ người chúng ta, trong thế kỷ 21 này, thế giới sẽ được an bình hơn và ít xảy ra bạo động hơn. Bạo động đến từ đâu? Bạo động là do chúng ta dùng vũ khí. Bạo động đến ngay từ trong dòng tâm thức của mình. Cho nên nếu muốn đạt được sự an bình và ít bạo động, chúng ta phải bắt đầu từ sự giảm trừ bạo động ngay trong tâm thức của mình, thay thế bạo động bằng sự an bình trong tâm thức. Nếu như người nào trong lòng đầy sự ghét bỏ, hận thù, sân hận thì người đó khó giảm được sự bạo động cho chính bản thân mình và cho xã hội . Điều này rất hợp lý. Từ đó chúng ta thấy rằng tình thương yêu đóng vai trò rất quan trọng nếu chúng ta biết phát triển tình thương yêu. Đây là điều hết sức cần thiết cho nhân loại và phi nhân loại.
Thứ nhất, tôi đưa ra quan điểm về đạo đức thế tục vì đạo đức thế tục có thể áp dụng cho mọi người và cho toàn cầu. Những ai mong muốn được hạnh phúc hãy phát triển sự an bình và lòng từ bi trong tâm thức của mỗi chúng ta. Do đó, tôi kêu gọi các anh chị em ở đây, nếu các bạn nào có quan tâm thì chúng ta hãy nghĩ về sự an bình trong tâm thức của mình và phát triển ngay hiện tại để chúng ta có sự an bình trong nội tâm và hòa bình cho toàn cầu.
Quan điểm thứ hai của tôi, là một Tăng sĩ Phật giáo nên tôi nguyện đẩy mạnh sự hòa đồng tín ngưỡng tôn giáo. Như ở Ấn Độ khoảng 2000-3000 năm trước, những tín ngưỡng tôn giáo khác nhau như Ấn giáo, Kitô giáo, Hồi giáo, Do Thái giáo, v.v... những tín ngưỡng đó vẫn sống hòa đồng với nhau. Tuy Ấn Độ là một quốc gia dân chủ đông dân cư, thỉnh thoảng có vấn đề, nhưng việc dung hòa tôn giáo vẫn rất là sống động và tốt lành. Họ sống hòa hợp với nhau trong một đất nước như vậy. Tôi được học và được thừa kế triết học và nền tư tưởng Phật giáo từ xứ Ấn Độ và tôi phát nguyện đẩy mạnh sự hòa đồng các tín ngưỡng tôn giáo.
Ngày hôm nay có nhiều người nhân danh tín ngưỡng tôn giáo để sát hại lẫn nhau. Cùng chung niềm tin tôn giáo nhưng họ gây ra chiến tranh và tổn hại lẫn nhau. Điều này đã thật sự xảy ra. Làm thế nào chúng ta phát triển một sự hòa đồng thật sự để tôn trọng những đức tin tôn giáo khác nhau? Làm thế nào để chúng ta học hỏi giáo lý khác của một tôn giáo không cùng với mình? Phần lớn người Việt ở đây các bạn đều là Phật tử, vì vậy các bạn nên lưu ý rằng hãy sống hòa hợp với các tín ngưỡng tôn giáo khác. Cho dù bạn sống ở bất cứ nơi nào cũng hãy phát triển sự dung hòa tôn giáo.
Tất cả các tôn giáo lớn tuy có những giáo lý triết học khác nhau, quan điểm và khái niệm khác nhau, nhưng họ cùng chuyển tải chung một thông điệp, đó là lòng thương yêu và tâm từ bi. Làm thế nào để phát triển lòng từ bi trong lòng người có tôn giáo là cần phải sử dụng các triết lý khác nhau tùy thuộc theo căn cơ, trình độ của từng người. Vì lý do đó, chúng ta cần có nhiều quan niệm triết học khác nhau.
Tất cả các tôn giáo lớn đều có cùng một thông điệp, đó là làm thế nào để chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc phát triển lòng từ bi, học cách tha thứ, khoan dung, tính tự kỷ luật và biết sống thiểu dục tri túc. Rất cần thiết khi họ dùng các quan điểm triết học khác nhau vì cần phải phù hợp với nhiều căn cơ, trình độ, ước vọng khác nhau của mỗi chúng sinh. Dựa trên cơ sở đó, triết học cần phải đa dạng và phong phú. Giáo pháp được phổ biến tại thời điểm khác biệt, với quốc gia khác biệt, cho nên cũng cần phải thay đổi và có nhiều sự khác nhau để thích hợp với trình độ, căn cơ của những người đến với tôn giáo. Ngay cả Đức Phật, Ngài cũng thuyết giảng rất nhiều triết lý khác nhau, sao cho phù hợp với căn cơ và trình độ của thính chúng thực hành. Điều này rất hiệu quả cho các thính giả.
Một số người tin rằng có Chúa, có Đấng Sáng Tạo nên họ phát triển tình yêu thương để phù hợp với Đấng Sáng Tạo của họ. Vài tín ngưỡng tôn giáo khác tin tưởng không có Đấng Sáng Tạo như phái Số Luận vô thần, Kỳ Na giáo và Phật giáo cũng không chấp nhận Đấng Sáng Tạo. Dù có tin vào Đấng Sáng Tạo hay không, chúng ta đều thực hành để phát triển lòng từ bi. Nhằm thỏa mãn mọi ước nguyện, căn cơ, trình độ của người hành giả nên có nhiều triết học khác nhau nhưng có cùng mục đích là phát triển thực hành lòng thương yêu và từ bi. Những ai tin có Đấng Sáng Tạo thì được giải thích như thế này – Đấng Sáng Tạo là đấng từ bi vô lượng đã tạo ra mọi người. Chúng ta đã được Đấng Sáng Tạo tạo ra nên họ mới cảm thấy gần gũi với người khác, vì bản thân tôi cũng được tạo ra bởi Đấng Sáng Tạo. Đấng Sáng Tạo là biểu hiện của lòng từ bi vô lượng, cho nên tôi cần phải làm một người tốt, một người đầy từ bi. Tuy hình thức chúng ta khác nhau, y phục khác nhau, đội những chiếc mão khác biệt v.v… nhưng điều đó không quan trọng. Điều trọng yếu là chúng ta giống nhau trong quan điểm thực hành là thực hành lòng từ bi. Vì nguyên nhân đó, chúng ta cần phải phát triển sư tôn trọng đối với các tôn giáo khác.