“TẨY” TIỀN:
MỘT LOẠI TỘI HÌNH SỰ
THÚY CHI – IRS/SPEC/TAX FRAUD ALERT
“Launder” là động từ mô tả hành động gá ghép những đồng tiền “dơ bẩn” kiếm được từ các hoạt động phạm pháp vào các hoạt động kinh doanh hợp pháp hoặc ký thác vào các tài khoản ngân hàng để hợp thức hóa hay “tẩy” sạch gốc gác phạm pháp của nguồn tiền. Quá trình tẩy rửa tiền là một loại tội hình sự rất phức tạp liên quan đến nhiều tình huống rắc rối và thường dính líu đến hằng loạt giai đoạn chuyển đổi cùng các đầu mối tiền tệ tỏa rộng khắp nơi trên thế giới.
1. Tệ nạn “tẩy rửa” tiền là gì?
Từ “tẩy sạch” tiền hay “tẩy tiền” (Money laudering) được dùng để ám chỉ những hành động hay các dịch vụ chuyển tiền được tiến hành nhằm che dấu nguồn gốc thực của các khoản thu nhập. Trong hầu hết các trường hợp, các món tiền được rửa hay tẩy là lợi nhận từ một hoạt động kinh doanh bất chính và mục đích của hành động tẩy rửa tiền là khoác lên một lớp vỏ giả tạo cho món tiền như thể đó là một nguồn lợi tức hợp pháp.
2. Tại sao IRS can thiệp vào các cuộc điều tra tẩy tiền?
Điểm qua các tin tức hằng ngày quý vị sẽ nhận ngay ra rằng các hành vi phạm pháp liên quan đến, hay có động cơ phát xuất là “tiền” chiếm hầu hết các hành động phạm tội trong nước. Việc trốn tránh đóng thuế, tham lạm của công, hành vi lừa đảo liên quan đến vấn đề săn sóc y tế, rửa tiền và mua bán thuốc kích thích lậu v.v. là những ví dụ điển hình của nhiều loại tội phạm xoay quanh chuyện “tiền nong.” Trong những trường hợp phạm tội kể trên, việc điều tra tài chính thường là khâu mấu chốt để kết luận tội trạng. Vì lý do này, Sở Thuế Vụ (IRS) là một trong những cơ quan chủ yếu liên quan đến việc điều tra quá trình tẩy rửa những đồng tiền phạm pháp.
Tẩy tiền là một trong những loại tội phạm phức tạp nhất liên quan đến các chi tiết vô cùng rắc rối, và thường dính líu đến những nhiều công đoạn chuyển giao tài chính và các đầu nguồn tiêu thụ tài chính khác trên thế giới. Cơ quan điều tra tội phạm có những chuyên viên và các nhà điều tra rất giỏi trong lĩnh vực “theo dấu vết tiền – follow the money trail.”
Quá trình điều tra tội phạm tựu trung từ việc tẩy rửa tiền ở những nơi việc xúc tiến hành động phạm pháp này biểu hiện như một hành vi vi phạm các quy định đóng thuế lợi tức. Cũng theo các nguồn tin nắm được, IRS cho biết, quá trình tẩy rửa tiền cũng là một phương tiện làm ăn mà bọn phạm tội thường tránh không muốn đóng thuế trên các khoản lợi tức bất chính chúng kiếm được bằng cách che dấu nguồn tiền và lợi tức kiếm được từ phương tiện này. Hành động rửa tiền trên thực tế là một hình thức tiến hành việc trốn thuế.
Như trong vụ xử kiện Al Capone, trùm du đãng những năm 30 của thế kỷ trước ở Chicago, khi chẳng thể sử dụng tội danh nào để kết luận ông vua du đãng này phạm tội, IRS cuối cùng đã định được một tội danh cho Al Capone là tội trốn thuế. Lúc rời pháp đình, Capone không dấu được sự kinh ngạc cùng cực đã thốt lên: “Thực là vô lý thái quá!! Ông tòa án, ông không thể đánh thuế những khoản lợi tức không hợp pháp.” Nhưng có một điều rất thật, thưa quý vị, và thưa ông Al Capone, lợi tức bất kể đến từ đâu, bất kể có nguồn gốc nào, hợp pháp hay không hợp pháp, đều là lợi tức phải đóng thuế – “Income from whatever source derived (legal or illegal) is taxable income.”
Nếu vào những năm 30 ấy, các bộ luật về rửa tiền đã được ban hành, ông trùm Capone chắc chắn đã bị quy cho tội danh “rửa tiền” rồi. Ngày nay, kể từ tháng 10 năm 1986, với bộ luật the Money Laundering Control Act, các thành viên trong một tổ chức tội phạm cũng như những người liên quan khác sẽ bị kết và lãnh cả hai loại án: trốn thuế và rửa tiền (tax evasion and money laundering).
Khi một tên tội phạm có thật nhiều những đồng tiền bất chính, chúng thường phải tìm cách để giấu những đồng tiền dơ bẩn này để khỏi phải đóng thuế. Bọn chúng thường tìm mọi cách để rửa sạch những đồng tiền có được để làm cho ngươì khác tin rằng đó là những đồng tiền đến từ cách làm ăn lương thiện, và đồng thời chúng có thể tiêu pha hay đầu tư vào các loại tài sản khác mà không cần phải lo lắng IRS có thể biết được, hay không còn phải lo sợ về các hậu quả trốn thuế nữa.
Một trong những cách rửa những đồng tiền bất hợp pháp là chuyển chúng ra nước ngoài, rồi mang chúng trở lại trong nước dưới một hình thức sạch sẽ hơn, thường được giả dạng dưới danh nghĩa tiền thu được từ các khoản cho vay. Một phương pháp tẩy tiền khác là trộn lẫn các khoản tiền tẩy rửa vào các nguồn thu nhập kinh doanh khác nhau để làm bất dấu vết phạm pháp cũ.
3. Tại sao quá trình điều tra của IRS có liên quan đến các hồ sơ tài chính?
Các cuộc điều tra tài chính (financial investigations) về bản chất là những cuộc điều tra chủ yếu trên giấy tờ. Quá trình này liên quan đến các báo cáo như thông tin về các tài khoản ngân hàng hoặc các hồ sơ mua bán động sản vì đây chính là những chứng cứ về đường đi của tiền bạc. Bất cứ hồ sơ hay tài liệu nào đi đôi với hoặc cho thấy diễn biến của sự kiện liên quan đến việc trung chuyển tiền đều quan trọng. Mục đích chính của một cuộc điều tra tài chính là nhận dạng và chứng minh được trên giấy tờ hoặc bằng tài liệu đường dẫn của một nguồn tiền trong một đường dây tội phạm. Các mối liên hệ giữa nguồn gốc của một nguồn tiền với những người nhận hay sử dụng nguồn tiền, khi nào việc giao nhận diễn ra và số tiền được cất giữ hay ký thác ở đâu là những yếu tố quan trọng chứng minh một hành vi phạm pháp.
Các cuộc điều tra của IRS về những trường hợp liên quan đến nguồn lợi tức bất hợp pháp thường có quan hệ với việc tẩy rửa tiền là những bộ phận cấu thành quan trọng trong chiến lược quốc gia về việc bài trừ tệ nạn rửa tiền của nhiều quốc gia trên thế giới. Những ngày dài theo dõi dấu vết và đúc kết các thông tin về tài chính liên quan đến những nhân vật chủ chốt tạo cơ sở cho một cuộc điều tra vào tận hang ổ của các băng đảng rửa tiền và cuối cùng nắm được nhân vật chủ chốt của tổ chức phạm pháp. Một bản phân tích tài chính hoàn chỉnh và việc đúc kết các chuỗi sự kiện từ các hoạt động phạm pháp rời rạc sẽ dẫn đến kết luận chứng minh các hoạt động tài chính có liên quan đến những khoản lợi tức không khai thuế trên các hồ sơ thuế và quá trình tẩy rửa tiền thường là nhân tố cơ bản để luận tội.
Hành vi tẩy rửa tiền góp phần tạo nên một nền kinh tế mất kiểm soát và thất thu thuế làm nguy hại đến sức mạnh kinh tế chung của đất nước chúng ta. Đó cũng chính là hiểm họa chung của toàn thế giới đe doạ và hủy hoại các hệ thống tài chính của mọi quốc gia.
4. Các cơ sở thương mại cung cấp dịch vụ tiền tệ hoặc với nguồn tiền buôn bán lớn có thể giúp ngăn chặn nạn rửa tiền.
Các cơ sở thương mại liên quan đến dịch vụ tiền tệ và các dịch vụ kinh doanh với nguồn tiền buôn bán luân lưu lớn (Money Service Businesses – MSBs) là một trong nhiều hình thức được bọn rửa tiền sử dụng để thực hiện mục tiêu của chúng. Chính vì vậy bộ luật liên quan đến bí mật ngân hàng, the Bank Secrecy Act - BSA, buộc các dịch vụ MSB này phải nộp các báo cáo về những hoạt động khả nghi (Suspicious Activity Reports – SARs) cho Bộ Tài Chính qua hệ thống mạng lưới chống các vụ vi phạm hình sự liên quan đến tài chính (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN).
Các báo cáo về những hoạt động khả nghi SAR là một trong những phương tiện chủ yếu chống bọn tội phạm rửa tiền và các loại tội ác liên quan đến tài chính khác vì các báo cáo này chỉ ra manh mối giúp các cơ quan thực thi pháp luật truy tầm các nguồn tiền bẩn. Có nhiều người rửa tiền để che dấu hành vi phạm pháp của mình như buôn bán thuốc kích thích, ma túy (illegal activity), ém nhẹm các khoản tiền bồi thường lớn của các hãng bảo hiểm do lừa gạt (health insurance fraud), trốn khai và đóng thuế (tax evasion), và thậm chí các hoạt động liên quan đến khủng bố (terrorism). Hoạt động rửa tiền tiếp sức cho bọn tội phạm thực hiện những hành vi phạm pháp, cho phép các con buôn ma túy, bọn buôn lậu, bao gồm bọn buôn bán vũ khí bất hợp pháp, các nhóm khủng bố, và cả những người chủ mưu trốn thuế tiếp tục thực hiện việc che dấu những nguồn tiền bất chính và cuối cùng tạo được lớp vỏ bọc hợp pháp cho những nguồn lợi tức của chúng. Theo phỏng đoán của các chuyên viên thuộc nhóm cưỡng chế thi hành pháp luật, mỗi năm từ khắp nơi trên thế giới bọn này tẩy rửa từ 1 đến 2 ức mỹ kim (1 đến 2 ngàn tỉ đô la) bằng nhiều cửa tài chính và thương mại khác nhau.
5. Khi nào cần phải khai mẫu báo cáo SAR?
Có hai mức giới hạn về tiền gởi được khai với mẫu báo cáo SAR. Cả hai mức giới hạn này đều tùy thuộc vào trường hợp chuyển tiền và loại chuyển khoản. Mứcgiới hạn $2,000 được áp dụng nếu khách hàng chuyển hoặc muốn chuyển số tiền từ $2,000 trở lên. Mức giới hạn $5,000 áp dụng cho các khoản chuyển, đổi bằng lệnh trả tiền (money orders) hay chi phiếu du lịch (traveler’s checks) sau khi kiểm tra khả năng thanh toán của chi phiếu hoặc lệnh trả tiền. Hai mức giới hạn về tiền chuyển đổi này được biết đến như “the $2,000 front door/$5,000 back door rule.” Mẫu SAR được sử dụng khi làm iệc trực tiếp với khách hàng có số tiền chuyển đổi ở giới hạn từ $2,000 trở lên (the $2,000 front door rule). Quy định sử dụng mẫu SAR áp dụng sau khi thông tin về cơ quan ban hành chi phiếu hay lệnh gởi tiền ở mức $5,000 được xác định (the $5,000 back door rule).
Một MSB – một dịch vụ chuyển đổi tiền hay một tổ chức kinh doanh – với nguồn tiền buôn bán luân lưu lớn phải nộp mẫu báo cáo SAR khi biết hoặc nghi rằng:
* Các khoản tiền chuyển, trả đến từ hoạt động bất hợp pháp hay từ quỹ trá hình của một hoạt động bất chính;
* Việc chuyển gởi số tiền vi phạm các quy định BSA (Bank Secracy Act), hoặc dường như liên quan đến một hoạt động vô danh (no known business), hay có vẻ nhằm mục đích hợp pháp (apparent lawful purpose); hoặc
* Chính MSB này được sử dụng để phục vụ các hoạt động phi pháp (the MSB is used to facilitate criminal activity).
6. Các mức phạt vạ do vi phạm các quy định đề ra.
Vi phạm quy định về việc sử dụng mẫu SAR để tường trình một hoạt động đáng nghi ngờ có thể dẫn đến các khoản phạt dân sự và hình sự . Mức phạt dân sự có thể áp dụng cho mỗi lần cố tình vi phạm các quy định về báo cáo (each willful violation of the reporting requirements). Tiền phạt sẽ không cao hơn số tiền chuyển đổi (không nhiều hơn $100,000) liên quan đến vụ phạt vạ, hoặc $25,000. Những người cố tình vi phạm các quy định về báo cáo các khoản tiền đáng nghi ngờ có thể nhận mức phạt hình sự, bao gồm tiền phạt ở mức cao nhất $250,000, hoặc 5 năm tù giam.
Các MSB - các cơ sở thương mại liên quan đến dịch vụ tiền tệ và các dịch vụ kinh doanh với nguồn tiền buôn bán luân lưu lớn – và nhân viên làm việc tại các cơ sở này không được báo cho cá nhân thực hiện việc chuyển đổi tiền về việc nộp mẫu báo cáo hoạt động chuyển tiền đáng ngờ. Ngoài ra, mỗi MSB hay mỗi nhân viên làm việc cho MSB không có trách nhiệm dân sự trên bất cứ báo cáo SAR nào họ khai nộp.