KẾT HÔN KHAI THUẾ RIÊNG
& NHỮNG QUY ĐỊNH ĐẶC BIỆT
THÚY CHI - IRS/SPEC/Publication 17
1. Kết Hôn Khai Thuế Riêng - Married Filing Separately
Nếu là người kết hôn, quý vị vẫn có thể chọn cương vị kết hôn khai thuế riêng (married filing separately). Với cương vị khai thuế này quý vị có thể đuợc lợi nhiều hơn nếu quý vị chỉ muốn chịu trách nhiệm đóng phần thuế của riêng mình, hoặc khi khai riêng, số tiền thuế cộng chung của vợ chồng quý vị ít hơn khi hai người khai chung hồ sơ thuế.
Nếu quý vị và người phối ngẫu không đồng ý khai chung hồ sơ thuế, quý vị có thể phải chọn khai riêng, trừ khi quý vị đủ tiêu chuẩn khai thuế với cương vị người chủ gia đình có con nhỏ (head of household status). Xin tham khảo thêm phần này trên ấn bản số 17 (Publication 17 – Your Federal Income Tax).
Quý vị có thể chọn cương vị chủ gia đình có con nhỏ, hoặc chủ gia đình có người sống phụ thuộc, nếu quý vị không sống chung nhà với vợ/chồng của quý vị, hội đủ một số điều kiện nhất định, và đuợc xem như người hiện không kết hôn (considered unmarried). Đây có thể là trường hợp của quý vị ngay cả khi quý vị không ly dị hay ly thân chính thức. Nếu đủ tiêu chuẩn khai thuế với cương vị chủ gia đình, thay vì kết hôn khai thuế riêng, tiền thuế của quý vị có thể ít hơn, quý vị có thể khai nhận tín thuế dành cho người có lợi tức thấp (EITC – Earned Income Tax Credit) cùng một số các tín thuế khác; đồng thời, mức trừ thuế tiêu chuẩn (standard deduction) của quý vị sẽ cao hơn. Cương vị chủ gia đình có con nhỏ cho phép quý vị chọn mức giảm thuế tiêu chuẩn ngay cả khi người phối ngẫu của quý vị khai giảm thuế liệt kê các chi phí. Xin tham khảo thêm các chi tiết về “Head of Household” trên ấn bản số 17.
Trừ khi quý vị buộc phải khai thuế riêng, quý vị nên khai thử cả hai trưòng hợp, khai chung và khai riêng. Làm như vậy quý vị có thể chắc chắn rằng cương vị khai thuế quý vị chọn giúp quý vị đóng số tiền thuế cộng chung của hai người ít hơn. Tuy nhiên, số tiền thuế cộng chung của vợ chồng khai riêng hồ sơ thuế thường sẽ nhiều hơn khi quý vị khai chung hồ sơ thuế với nhau vì nhiều lý do được liệt kê trên danh mục những quy định đặc biệt trình bày tiếp theo đây.
Cách khai hồ sơ thuế: Nếu quý vị khai riêng hồ sơ thuế với vợ/chồng, quý vị thường chỉ phải khai nguồn lợi tức riêng của mình, khoản miễn thuế cá nhân, tín thuế dành cho quý vị và các khoản thuế giảm trên hồ sơ thuế cá nhân của quý vị. Quý vị có thể khai một xuất miễn giảm cá nhân cho vợ/chồng của quý vị nếu người này không có lợi tức và không phải là người sống phụ thuộc vào một người nào khác (dependents). Nhưng nếu người vợ/chồng của quý vị nhận được bất cứ nguồn lợi tức phải đóng thuế nào, hay nếu người này là người sống phụ thuộc vào người khác, chẳng hạn, cha, mẹ, hay con cái, quý vị không thể khai miễn giảm cá nhân của vợ/chồng mình trên hồ sơ khai thuế riêng của quý vị.
Nếu quý vị khai thuế với cương vị người kết hôn khai riêng hồ sơ thuế, quý vị có thể sử dụng mẫu đơn thuế 1040A (Form 1040A) hay mẫu 1040 (Form 1040). Chọn và đánh dấu vào cương vị khai thuế trên dòng số 3 của mẫu đơn thuế. Quý vị cũng cần phải điền tên đầy đủ của vợ/chồng của quý vị vào chỗ trống quy định, và phải ghi số an sinh xã hội hay số ITIN (ITIN – Individual Taxpayer Identification Number) của nợ/chồng của quý vị trên dòng kẻ dành riêng, trừ khi vợ/chồng của quý vị không có có hoặc không bắt buộc phải có số an sinh xã hội hoặc số ITIN.
2. Các Quy Định Đặc Biệt - Special Rules
Nếu quý vị chọn khai thuế với cương vị người kết hôn khai riêng hồ sơ thuế, quý vị phải áp dụng các quy định sau đây. Vì đây là những quy định đặc biệt, một hồ sơ thuế khai riêng thường sẽ phải đóng thuế nhiều hơn so với những cương vị khai thuế khác nếu quý vị có thể chọn một cương vị khai thuế khác phù hợp với trường hợp của quý vị.
1.Thuế xuất của quý vị sẽ cao hơn so với khi khai thuế với cương vị kết hôn khai chung hồ sơ thuế.
2.Khoản miễn thuế của quý vị dùng để tính loại thuế chọn lựa tối thiểu (AMT - alternative minimum tax) sẽ chỉ bằng nửa mức cho phép đối với người khai chung hồ sơ thuế.
3.Trong hầu hết các trường hợp, quý vị không thể nhận tín thuế dành cho các chi phí trông con và săn sóc người sống phụ thuộc vào quý vị. Đồng thời, số tiền quý vị có thể được miễn khai lợi tức từ chương trình giúp chăm sóc người thân của cơ quan nơi quý vị làm việc cũng bị giới hạn ở mức $2,500 (thay vì $5,000 nếu khai chung hồ sơ thuế). Muốn biết rõ hơn các chi tiết liên quan đến vấn đề này, xin đọc thêm chương 32, ấn bản số 17.
4.Quý vị không thể nhận đuợc tín thuế EITC (EITC – Earned Income Tax Credit) là tín thuế dành cho người có lợi tức thấp.
5.Trong hầu hết các trường hợp, quý vị không thể được giảm hay nhận tín thuế dành cho các chi phí xin con nuôi (adoption credit).
6.Quý vị không thể khai để nhận tín thuế đi học, gồm cả hai loại - Hope credit và lifetime learning credit; không thể khai trừ thuế cho các khoản tiền lời quý vị phải trả trên số tiền đã vay để đi học, hay tiền học cũng như các chi phí khác đóng cho trường.
7.Quý vị cũng không thể miễn khai lợi tức cho các khoản tiền lời nhận đưọc từ các loại công phiếu tiết kiệm của Hoa Kỳ dùng cho các chi phí giáo dục ở trường đại học.
8.Nếu quý vị có sống chung với chồng hay vợ của quý vị bất cứ khoảng thời gian nào trong năm thuế:
A.Quý vị không thể nhận được tín thuế dành cho người cao tuổi hay người bị tàn tật (credit for the elderly or the disabled),
B.Quý vị sẽ phải khai thuế trên một phần phúc lợi an sinh xã hội, hoặc phúc lợi hưu trí của ngành đường sắt - mức cao nhất là 85%, và
C.Quý vị không thể chuyển tiền hưu từ quý vị hưu truyền thống IRA (traditional IRA) sang quỹ hưu Roth IRA (Roth IRA).
9.Tùy theo lợi tức của quý vị, những khoản thuế giảm và tín thuế thuộc về hai người khi khai chung hồ sơ thuế sẽ giảm đi:
A.Tín thuế dành cho trẻ em (child tax credit),
B.Tín thuế tiết kiệm hưu (retirement savings contributions credit),
C.Các khoản chi phí liệt kê để khai giảm thuế (itemized deductions), và
D.Các xuất miễn thuế cá nhân (personal exemptions).
10.Mức thuế giảm trên lỗ đầu tư (capital loss deduction limit) sẽ chỉ là $1,500 (thay vì $3,000 khi khai chung hồ sơ thuế).
11.Nếu người vợ/chồng của quý vị liệt kê các chi phí để trừ thuế, quý vị cũng phải liệt kê các chi phí để trừ thuế, không thể nhận miễn thuế tiêu chuẩn (standard deduction). Nếu mỗi người, quý vị hay vợ/chồng của quý vị, khai thuế và nhận mức miễn thuế tiêu chuẩn, số tiền này chỉ bằng nửa số tiền được miễn khi khai chung hồ sơ thuế.
12.Tín thuế lần đầu tiên mua nhà để ở của quý vị (first time homebuyer credit) sẽ là $3,750 (thay vì $7,500 như khi khai chung hồ sơ thuế).