Con cá lưu vong
ĐẠM THẠCH
Tôi sửng sốt nhìn con cá cháy
Nửa thế kỷ qua nó tuyệt chủng rồi mà
Cá biệt tăm theo dòng thời gian nước chảy
Sao bây giờ xuất hiện nơi đây?
Giữa chợ ABC tôi muốn la lên cho người Cần Thơ xúm lại
Để tận mặt nhìn con cá thuở nào
Con cá sống quẩn quanh giữa khúc sông Trà Ôn - Đại Ngãi
Sao bây giờ giữa chợ phơi thây?!
Tôi định la to nhưng kịp ghìm tiếng tôi khựng lại
Tự hỏi lòng cá cũng lưu vong?
Có thấm gì đâu năm ba năm xa xứ
Có thấm gì đâu mà đã nói đau lòng!
Tôi sinh ở cạnh dòng sông Ba Lai - Bến Tre - Sóc Sải
Biết cá duồn từ Biển Hồ kho rệu với nước dừa xiêm
Thời chiến tranh tôi đóng quân gần vùng biển mặn
Biết cá chìa vôi miệt Vàm Láng - Gò Công
Riêng cá cháy kho rim món ngon năm nẳm
Tháng sương mù trứng nươn nưởn từng chùm
Loài cá ngon ai cũng chịu khó lừa xương
Tôi mãi mãi chẳng bao giờ quên được.
Giờ đây cá cháy đã cùng tôi giáp mặt
Gợi nhớ một thuở thanh bình
Một nồi cá cháy kho rim
Gởi xe đò lên tận Sài Gòn
Cho người lưu lạc
Để nhớ hương vị quê mình
Rồi cứ ngỡ
Tôi như con cá lìm kìm trong mương cạn
Sống quẩn quanh ở kinh rạch quê nhà
Thả trôi nổi theo nước ròng nước lớn
Đâu có bao giờ ước vọng đi xa.
Thế mà ngày nay tôi đã là người xa xứ
Xa ngàn trùng đất nước thân yêu
Xa quê hương có nhiều điều bất ổn
Như bình minh đang lên bỗng sụp xuống buổi chiều!
Ngày tôi rời Việt Nam
Chuyến phi cơ vòng Thái Lan, Nhựt Bổn, Honolulu rồi sang Mỹ
Tôi có cực thân gì đâu
Còn con cá cháy chỉ quen ở vùng nước lợ
Phải trần thân vượt biển mặn nghìn trùng!
Giá như Miền Nam không có vùng nước lợ
Giữa Quốc gia và Cộng sản
Giữa ý thức và giật dây
Chắc gì dân tộc phải lưu vong!
Nước Nga từng rắp ranh ý định
Khai thác trứng cá cháy làm món ca-vi-a
Phải chăng từ độ ấy
Ôm trứng mình cá vượt biển âm thầm.
Giữa chợ đông người dẫu tôi có hô to
Chắc gì có ai còn nhớ
Hay có kẻ cố quên
Đôi khi lại còn dè bĩu:
Cá đó sao bằng cá xeo-man, cá hồng!
Riêng con cá cháy mua về
Vợ tôi cũng lại kho rim
Thịt vẫn bùi
Mà tôi thấy không ngon như tôi mường tượng
Nhìn mắt vợ tôi rưng rưng kỷ niệm
Tôi tự nhủ thầm
Chắc tại nước dừa lon
Hay tại ta lưu vong
Con người khác chứ cá vẫn là cá cháy.