TRUNG HỌC ĐỒNG KHÁNH KỶ NIỆM 100 NĂM VÀ TRUNG HỌC QUỐC HỌC KỶ NIỆM 120 NĂM.
(Vy Trần SGT) - Đừng đến Huế khi trường Đồng Khánh đóng cửa, áo trắng thôi bay linh hồn Huế đã mất. Đó là câu viết của nhà văn Nguyễn Văn Bình khi nói về trường Đồng Khánh Huế.
Trung học Quốc Học Huế và Trung Học Đồng Khánh là 2 ngôi trường trung học có mặt đầu tiên của Việt Nam, chính 2 ngôi trường này đã đào tạo biết bao nhân tài cho 2 miền Nam Bắc và ngày nay con cháu thế hệ thứ 2 và 3 của họ là những người thành đạt trên các quốc gia tự do
Vào trưa Chủ Nhật ngày 12 tháng 3 năm 2017 Hội Ái Hữu Quốc Học, Đồng Khánh Huế đã có buổi họp mặt kỷ niệm 100 năm Đồng Khánh và 120 năm Quốc Học tại thành phố Garden Grove với sự tham dự của rất nhiều quý thầy cô các cựu học sinh Quốc Học – Đồng Khánh và gia đình từ khắp nơi về dự, ngoài ra còn có sự góp mặt của các hội ái hữu các trường bạn cùng tham dự. Sau phần nghi thức là phát biểu của Bác Sĩ Võ Đình Hữu Hội Trưởng kiêm trưởng ban tổ chức: Xin cám ơn quý quan khách, quý thân hữu các trường bạn, quý thầy cô cùng các cựu học sinh Quốc Học – Đồng Khánh và gia đình từ khắp nơi đã về tham dự họp mặt Kỷ Niệm 100 Năm Đồng Khánh và 120 năm Quốc Học và ông đã đọc 4 câu thơ mà ông đã sáng tác vào tối hôm qua vì không ngủ được chỉ cầu mong sao trời sáng để có dịp gặp lại quý thầy cô và các bạn hữu:
Ngày xưa còn nhỏ tau mi
Ngày nay đã lớn vẫn còn mi tau
Bây chừ mi có mần chi
Tình thân bạn cũ cả đời mi tau
Điều này đã nói lên hết cái tình của những người bạn đã một thời cùng nhau học trong ngôi trường Quốc Học ngày xưa đang mong gặp mặt nhau trong ngày hội ngộ.
Chúng ta chung một mái trường, chúng ta chung một đất nước quê hương thì có lý gì để giận hờn nhau, năm nay ngoài các thầy cô các cựu học sinh 2 trường Quốc Học Đồng Khánh, chúng ta còn có sự tham dự của những người yêu mến Huế, những người không xuất thân từ Quốc Học Đồng Khánh vẫn đến tham dự đó là điều khích lệ lớn nhất đối với ban tổ chức.
Cho dù đã hơn 42 năm rời xa quê hương nhưng ngôi trường Quốc Học Đồng Khánh không bao giờ phai mờ trong tâm trí của chúng ta, ước mong một ngày không xa chúng ta sẽ có những buổi họp mặt Quốc Học –Đồng Khánh bên dòng sông Hương khi đất nước không còn bóng dáng của chủ nghĩa và con người Cọng Sản.
Đồng Khánh Tôn Nữ Kim Chi trình bày sơ lược về trường Đồng Khánh: Trung Học Đồng Khánh là ngôi trường Nữ Trung Học đầu tiên của 13 tỉnh miền Trung và là ngôi trường khi đặt viên đá xây dựng vinh hạnh có sự hiện diện của vua Khải Định.
Trong khi quan niệm thời đó phụ nữ vẫn là sau cánh cửa thì việc thành lập ngôi trường Nữ Đồng Khánh là một sự kiện mới và trọng đại.
Khi thành lập trường Đồng Khánh người Pháp có mục đích duy nhất là đào tạo phụ nữ Việt biết tiếng Pháp để phục vụ chính quyền bảo hộ lúc bấy giờ, nhưng họ quên rằng người phụ nữ Việt Nam mang dòng máu Trưng Triệu, đã là những nhân tố của Dân Chủ, Độc Lập, Tự Do và Bình Đẳng… nay với mái trường Đồng Khánh và những luồng gió Tây học đã tạo cho phụ nữ Việt Nam trọn vẹn vai trò: Trong cánh cửa tròn vai nội tướng, ngoài xã hội biết kề vai sát cánh với nam giới trong công việc xã hội kể cả việc đấu tranh cho Tự Do và quyền làm người.
Trong lãnh vực văn hóa nghệ thuật đã có những tên tuổi xuất thân từ trường Đồng Khánh như bà Tuần Chi, Điêu khắc gia Điềm Phùng Thị, Giáo Sư Tiến Sĩ Thái Kim Lan, nhiếp ảnh gia Đào Hoa Nữ… hay cho dù không tên tuổi, nữ sinh Đồng Khánh cũng đã trở thành bất tử trong thơ nhạc như Tà Áo Tím của nhạc sĩ Hoàng Nguyên, Cô Nữ Sinh Đồng Khánh của nhạc sĩ Thu Hồ, Đây Thôn Vĩ Dạ của nhà thơ Hàn Mặc Tử.
Trăm năm mấy lần đổi tên, thay màu áo… ngôi trường ấy đã đào tạo cho đất nước bao thế hệ, học trò và nhân tài, cũng là nơi lưu giữ những hình bóng tuổi trẻ cho những ai đang muốn tìm lại quãng thời gian đã mất
Trăm năm trong cõi người ta, ngôi trường Đồng Khánh mãi là trăm năm.
Tiếp đến Quốc Học Nguyễn Minh Trì trình bày sơ lược về ngôi trường Quốc Học: Trường Quốc Học được thành lập theo chỉ dụ của vua Thành Thái giao cho ông Ngô Đình Khả làm Hiệu Trưởng và được toàn quyền Đông Dương ký quyết định ngày 18 tháng 11 năm 1896
Quốc Học là trường Trung Học đệ nhất cấp đầu tiên tại Huế được dạy bằng tiếng Việt và tiếng Pháp, ban đầu trường xây dựng theo kiểu nhà tranh vách đất, sau một thời gian trường được xây dựng lại theo lối kiến trúc Pháp vào đầu thế kỷ 20.
Trường đã đổi tên qua nhiều thời kỳ:
Pháp Tự Quốc Học Đường (1896-1915)
College Quốc Học (1915-1936)
Lycee Khải Định (1936-1955)
Trung Học Ngô Đình Diệm (1955-1956)
Trường Quốc Học (từ năm 1956 cho đến nay)
Phần văn nghệ cây nhà lá vườn do các cựu học sinh Quốc Học –Đồng Khánh và gia đình đảm trách, ngoài ra còn có sự góp mặt của vũ đoàn Việt Cầm với những màn vũ Cung Đình vô cùng đẹp mắt xen kẽ là phát biểu của một số quý thầy cô và quan khách.
Họp mặt kỷ niệm 100 năm trường Đồng Khánh và 120 năm trường Quốc Học đã chấm dứt vào chiều cùng ngày sau lời cảm tạ của đại diện ban tổ chức
Trả lời đặc phái viên SGT: Đồng Khánh Phan Dụy (niên khóa 1963 đến 1968) đến từ Houston Texas kỷ niệm với trường cũ thì nhiều, nhưng có một kỷ niệm để đời là khi vào trường cái tên Dụy của tôi toàn trường chỉ có 3 người, thành ra không thể nào nhầm đi đâu được cả Con xin cám ơn quý thầy cô đã trang bị những kiến thức vào đời cho chúng con để chúng con có được ngày hôm nay.
Bác sĩ Đoàn Yến là người gốc Huế nhưng theo học tại Nha Trang: là một người con xứ Huế mặc dầu không xuất thân từ Quốc Học nhưng tôi luôn hãnh diện xứ Huế tôi có một ngôi trường trung học đầu tiên của Việt Nam, các bạn bè tôi xuất thân từ ngôi trường đó là những người thành đạt trong xã hội là niềm hãnh diện của trường, của quê tôi./