Vụ nhốt tù nữ sinh gốc Việt Diane Trần gây phẩn nộ dữ dội trong dư luận và đặt vấn đề "Overcriminalization" của nước Mỹ
Nguyễn Dương - Cali Today News – Bây giờ, bạn chỉ cần vào google, tìm kiếm Diane Trần, thì bạn sẽ thấy tràn ngập những bài viết, tin tức về vụ án liên quan đến cô nữ sinh gốc Việt tại trường Willis High School ở Houston bị xử tù 1 ngày và bị xử phạt $100 vì tội bỏ học nhiều ngày…
Và độc giả người Việt trong và ngoài nước Mỹ cũng tỏ bày thương xót đối với cô nữ sinh gốc Việt này.
Trong một bài viết trong mục Business & Law của báo International Business Times, báo này còn cho rằng bản án dành cho cô Diane Trần đã tạo ra cơn phẩn nộ của dư luận (The controversial story of Diane Tran, a jailed honors student in Montgomery County, Texas, has sparked widespread outrage on the Internet.).
Thậm chí nhiều người còn phê bình ông chánh án Lanny Moriarty đã tỏ ra quá máy móc theo luật mà không nhìn vấn đề qua những hoàn cảnh của cô Diane Trần, và cũng có một bài viết khác trên tờ Daily Caller Opinion còn cho rằng trường hợp vụ án Diane Trần đã bộc lộ nền tảng sai lầm của luật pháp Mỹ, là tình trạng overcriminalization (tội phạm hóa thái quá) khiến cho Mỹ trở thành quốc gia có tỷ lệ tù nhân trên đầu người cao nhất thế giới.
Trường hợp cô Diane Trần thật phức tạp: Cô bị chánh án kết tội trốn học nhiều ngày, nhưng cô lại là học sinh danh dự, và trong lúc mới lớp 11 lại là học sinh đã lấy một số lớp AP (advanced-placement) được dùng làm các tín chỉ cho đại học.
Hơn nữa, hoàn cảnh của cô thật đặc biệt: Bố mẹ đã ly dị và rời khỏi thành phố Willis, nơi cô đang học. Ngoài đi học, cô còn đi làm hai việc: 1 việc toàn thời gian và 1 việc bán thời gian để kiếm tiền giúp anh đang học đại học và nuôi em gái đang sống với họ hàng ở Houston, còn bản thân cô thì ở trọ tại nhà một người chủ.
Bản thân cô tâm sự rằng cô thường xuyên cảm thấy kiệt sức và không đến trường đúng giờ, đôi khi đến lớp sau lúc thầy cô giáo đã điểm danh rồi.
Một cô bạn của Diane Trần thì kể với truyền thông Mỹ là cô ta sau giờ học là đi làm hết việc này đến việc nọ, và thức đến 7 giờ sáng để làm bài tập…"
Với một nữ sinh như thế, cô lẽ ra được ca ngợi hơn là bị trừng phạt và bị nhốt tù!
Bản án trừng phạt và nhốt tù cô Diane Trần đã khiến dư luận khắp nơi phẩn nộ, vì hồ sơ tù đày trong lý lịch của cô có thể bị trường y từ chối và giấc mộng bác sĩ của cô bất thành, và thậm chí vết đen này trong hồ sơ sẽ tiếp tục gây khó khăn cho con đường đi làm và tiến thân sau này của cô.
Dư luận cho rằng ông chánh án Moriarty đã quá máy móc theo sách vở và thiếu linh động để lắng nghe hoàn cảnh đặc thù của cô Diane Trần.
Nhiều người đã kêu gọi: Thay vì nhốt tù và trừng phạt Diane Trần để làm gương cho các học sinh khác thì hãy lấy trường hợp học hành tốt của cô trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn mà cô đang đương đầu để làm gương cho tuổi trẻ Mỹ!
Độc giả Cali Today nghĩ sao?
Nhiều ủng hộ viên của Diane Trần đã lập trang Thỉnh Nguyện Thư tại địa chỉ Change.org, và trong chỉ vài ngày đã có cả chục ngàn chữ ký ủng hộ.
Câu chuyện Diane Trần trở thành câu chuyện được lan truyền tràn ngập trên mạng xã hội thread on Reddit.
Một ý kiến trên thread on Reddit như sau: "Những người như cô Diane Trần là con người và ông (chánh án) có thể đối xử họ với sự tôn trọng mà họ xứng đáng được hưởng hoặc là ông có thể từ chức đi"
Trên tờ Daily Caller Opinion thì đặt vấn đề: Bản án mà chánh án Moriarty đưa ra có hợp lý không?
Không ai phủ định ý định tốt đẹp (well-intentioned) của luật này, nhưng các kinh tế gia thường cảnh cáo rằng ý định tốt đẹp không có nghĩa là mang lại kết quả tốt đẹp (Yet, as economists regularly warn, intentions are not the same as results) mà trường hợp cô Diane Trần là một ví dụ biểu tượng. Vụ này đặt vấn đề là liệu luật pháp có còn là một giải pháp hiệu quả không (asking whether the law was an effective solution).
Qua trường hợp nhốt tù và trừng phạt cô Diane Trần, chắc ai cũng thấy là luật pháp không phục vụ được mục đích và ý định tốt đẹp (a sign that the law is not serving its purpose) và càng không phải là một giải pháp hiệu quả.
Trường hợp của cô Diane Trần càng làm cho nhiều người đặt vấn đề lớn hơn của nền luật pháp Hoa Kỳ: Đó là tình trạng overcriminalization (tội phạm hóa thái quá) khiến cho nhiều người phải lao vào vòng lao lý vì những luật lệ quá chú trọng vào trừng phạt (Indeed, Ms. Trans predicament is a small part of a greater problem in the U.S.: overcriminalization. Over the past few decades, state and federal lawmakers have made more things illegal and made the punishments for breaking laws more severe. In the case of most criminal laws, no one has asked the key question: "Whos going to jail?" We as a society are making voluntary and victimless acts criminal simply to express disapproval, without asking what the real human costs of enforcement are. Indeed, the United States has the highest per capita prison population in the world. Over 7 million Americans are in prison, a massive 3% of the adult population. Nonviolent offenders compose more than half of the American prison population.)
Và như đoạn văn trên, vì thế, nước Mỹ có tỷ lệ tù nhân cao nhất trên thế giới: Trên 7 triệu người Mỹ đang ở tù, chiếm 3% dân số người lớn…
Và nữ sinh gốc Việt Diane Trần cũng vào tù…
Và một đêm trong tù của Diane Trần đang rung chuyển lương tâm người Mỹ và đặt lại vấn đề luật pháp Mỹ.
Nguyễn Dương