HẠT CHIA, THUỐC
TRUỜNG SINH BẤT LÃO
Bạn cần 1 loại thực phẩm giúp bạn khỏe mạnh, phòng chống ung thư, lão hóa và các vấn đề liên quan đến tuổi tác thì đây chính là sự lựa chọn chính xác và tốt nhất cho các bạn:
http://www.living-foods.com/articles/chia.html
http://www.naturalremi-teas.com/ChiaSeeds.htm
Lịch sử phát hiện hạt “Chia”
Năm 1994 đánh dấu một biến cố lạ lùng nhất trong lịch sử thể thao đuờng truờng ở Mỹ. Vào năm đó tại Mỹ có tổ chức giải chạy đua siêu Marathon (Ultramarathon) gian khổ nhất thế giới tức là giải Leadville 100 tại vùng núi cao nhất của tiểu bang Colorado. Giải này đuợc thành lập vào năm 1982 do nhà thám hiểm Ken Chlouber bày ra để thử thách mức chịu đựng tối đa của con người. Chặng đuờng kéo dài 100 dặm và ở trên cao độ 10,000 bộ và qua nhiều con đèo dốc hết sức nguy hiểm, khó khăn. Chỉ có những thể thao gia có một thể chất cực kỳ dai sức mới có thể tham dự và đuợc yểm trợ bởi một toán chuyên viên đặc biệt nhất với những phương tiện tối tân. Ngay cả những siêu lực sĩ như Dean Karnazes (nguời thắng giải Ultramarathon 300 dặm tại California) hoặc Lance Armstrong cũng không chịu nổi sau khi thử thách lần đầu tiên.
Nói chung giải Leadville 100 có thể ví như chạy 4 khúc marathon (26 dặm) liên tục trong đó 2 khúc chạy trong đêm tối, leo 26 con đèo cao và ở trên một cao độ mà các phi cơ phải đuợc pressurized. Vì thế chỉ những lực sĩ có một thể chất vô cùng sắt thép mới dám tham dự giải Leadville 100 và phần thuởng chẳng có gì ngoài một chiếc thắt lưng bằng bạc mà thôi. Họ chạy Leadville 100 vì lý do yêu chạy bộ ngoài ra không vì một lý do gì khác!
Vào năm 1994, nhà thám hiểm Rick Fisher có sáng kiến mời 5 nguời thổ dân da đỏ thuộc bộ lạc Tarahumara tham dự giải Leadville 100. Những nguời này sống trong rặng núi Sierra Madre occidental sau khi đất đai của họ bị nguời Mễ và Tây Ban Nha chiếm mất.
Ken truớc đó đã sang thám hiểm vùng này và thấy tại đây có một bộ lạc da đỏ vẫn còn sống trong thời kỳ sơ khai và có lệ hay chạy đua đuờng truờng mà không hề mệt mỏi. Ken có sáng kiến mời họ tham dự giải Leadville 100 để so sánh họ với những lực sĩ tài giỏi nhất của nuớc Mỹ.
Từ truớc đến nay trong nhiều lần giải nhất đều về tay nữ lực sĩ Ann Treason nhờ đuợc tập luyện vô cùng kỹ luỡng. Nhưng năm 1994 đã có sự xuất hiện của 5 nguời da đỏ từ Mexico, ăn mặc lạ lùng với áo choàng trên vai và chân đi đôi dép râu làm bằng vỏ xe như dép Bình Trị Thiên!
Kết quả là trong 5 giải đầu thì nhóm Tarahumara chiếm 3 và nguời đoạt giải nhất là một nguời Tarahumara đã 55 tuổi, trong khi Ann Treason chiếm hạng nhì. Sau đó những nguời Tarahumara không tham dự Leadville 100 nữa và trở về đời sống bình thuờng của họ...
Ký giả Christopher McDougall của hãng AP và chủ biên của tạp chí Mens Health đã sang tận nơi nghiên cứu bí quyết của nguời Tarahumra và ông đã viết lại đời sống bí hiểm của những “siêu nhân” này như thế nào và nhờ thế ông đã tìm ra đuợc một loại thực phẩm sẽ làm đảo lộn phép dinh duỡng tại Mỹ trong những năm tới mà ông viết trong cuốn sách best seller “Born to run“...
Hạt Chia, thuốc truờng sinh bất lão.
Từ hơn 25 năm qua, Y học Mỹ đã đạt nhiều tiến bộ trong việc đi tìm nguyên nhân của những chứng bệnh gây tử vong là bệnh đau tim và ung thư.
Ai cũng biết là tập thể dục đều đặn, tinh thần thoải mái ổn định là tốt nhưng tất cả đều đồng ý là dinh duỡng đúng phép là quan trọng nhất! Nhưng hiện nay các thống kê đều không lấy gì làm khả quan vì 60 % dân chúng Mỹ bị béo mập, 30% mập phì (mập bệnh-morbid obesity), mỗi năm 1 triệu ruỡi nguời bị một cơn đau tim, nuớc Mỹ dẫn đầu thế giới về ung thu ruột già (colorectal cancer và cơn khủng hoảng y tế hiện nay cũng do những nguyên nhân kể trên mà ra
Trong khi đó thì một khảo cứu của Y sĩ đoàn AMA năm 1961 cho biết là 97% các truờng hợp sơ cứng động mạch vành có thể tránh đuợc nhờ dinh duỡng đúng phép. Nuớc Mỹ tiêu xài nhiều nhất thế giới về y tế nhưng đứng hàng thứ 37 về chất luợng chỉ vì nạn mập phì quá cao và nan giải.
Những cuộc khảo sát tiếp theo trên nguời dân Tarahumara cho thấy là bí quyết của họ là họ hay ăn một loại hạt mang tên là Chia mỗi khi họ chạy đua đuờng truờng.
Lịch sử ghi lại là hạt Chia truớc đây đuợc coi là nòng cốt của nền văn minh Aztec và Maya và là thực phẩm chính của những chiến sĩ khi ra trận... Nhiều nguời chỉ cần ăn 1 nắm hạt Chia cũng đủ sức đi bộ hàng chục cây số mà không biết mệt...
Gần đây hạt Chia cũng đuợc phổ biến trên chương trình Oprah bởi BS tim mạch Mehmet Oz và BS Andrew Weil chuyên về tuổi thọ cùng khen ngợ hạt Chia là một môn thuốc rất tốt để phòng những chứng bệnh nan y hiện nay đang lan tràn ở Mỹ.
Chia là gì ?
Chia là một loại thảo mộc đã đuợc nguời Aztec, Maya thuần hóa từ cả ngàn năm về truớc và đem trồng làm thực phẩm dành riêng cho các chiến sĩ ra trận hoặc phải đi làm công tác ở xa. Chia có tên khoa học là Salvia Hispaniola thuộc loại Lamiaceae tức cùng loại với các loại thảo mộc dùng làm gia vị như húng quế, bạc hà (mint). Hạt Chia rất nhỏ trông như các hạt mè hoặc hạt é (basil). Loại húng quế (Ocimum basilicum) cũng đuợc dùng trong nuớc uống tại các nuớc Đông Nam Á tức là nuớc hạt é (basil seed).
Những thí nghiệm sơ khởi cho thấy là hạt Chia khi đuợc pha với nuớc thì có thể nở lớn gấp 12 lần và tạo nên một lớp gel mềm do chất xơ hoà tan. Nhờ lớp gel nên chất đuờng trong bao tử đuợc thấm chậm và đều hơn nên có chỉ số glycemic index thấp, giúp tránh đuợc bệnh tiểu đuờng. Nhờ chất gel nên việc biến duỡng của chất đuờng điều hòa hơn và giúp cho việc điều trị bệnh tiểu đuờng tốt hơn và tránh đuợc bệnh mập phì. Nhiều nguời sau khi uống một ly nuớc pha 1 muỗng lớn hạt Chia thì không bị đói cả nửa ngày.
Nhờ có nhiều chất xơ hoà tan và không hoà tan nên hạt Chia giúp tránh đuợc nhiều chứng bệnh đuờng ruột, kể cả ung thu ruột già.
Về chất đạm protein thì hạt Chia có khá nhiều và dễ tiêu hơn là protein từ thịt cá và giúp cơ thể phục hồi mỏi mệt hay sau khi bị thương hoặc giúp cho phụ nữ có nhiều sữa.
Đặc biệt nhất là hạt Chia có nồng độ lipid rất cao, nhất là loại lipid Omega 3, gấp 3 lần hơn những loại hạt khác như hạt gai (flax seed) hay lấy ra từ cá hồi, salmon. Chia cũng có nhiều chất linolein acid, rất quan trọng cho việc biến dưỡng của protein và các hormone trong cơ thể.
Ngoài ra còn một số khoáng chất quan trọng như calcium, boron và nhiều loại hóa chất gọi là triglyceride chuỗi dài chống lại bệnh đau tim nhờ bảo vệ các thành động mạch.
Một lợi điểm của hạt Chia là dễ xử dụng. Chỉ cần pha 1 muỗng lớn với nuớc cam, chanh hay sữa đậu nành rồi để lâu khoảng 30 phút thì hạt sẽ nở ra trông giống như nuớc hạt é, cùng giống với Chia. Hiện nay chưa có khảo cứu về công dụng của nuớc hạt é nhưng có lẽ cũng có một vài lợi điểm giống như hạt Chia.
Có rất nhiều cách để dùng hạt Chia đuợc mô tả như rắc trên sà -lách, rắc trên thực phẩm cho trẻ em, pha với yogurt, sherbet hay với bánh ngọt, bánh mì.
Tổng kết.
BS William Andersonvà Wayne Coates (Đại học Arizona) sau khi nghiên cứu tuờng tận về lịch sử cũng như công dụng của hạt Chia đều công nhận là loại thực phẩm này sẽ là một trong những thức ăn qúy giá nhất trong tương lại.
Hiện nay các hãng chế biến thực phẩm “health foods” như Akins, GNC cũng đang chế biến hạt Chia thành các loại “energy bar” để bán trên thị truờng cho những nguời quan tâm đến sức khỏe bản thân chống lại những chứng bệnh mãn tính ở Mỹ.
Trong khi đó thì tại những bộ lạc da đỏ nhu Apache, Navajo, Pima.. tại Arizona thì tình trạng mập phì đã lên tới mức khủng khiếp ví dụ nhu bộ lạc Pima có tỷ lệ bị tiểu đuờng cao nhất thế giới với 90 % bị bệnh ở những nguời trên 50 tuổi. Nguyên dó chỉ vì họ đã bị tiêm nhiễm lối ẩm thực quá dư thừa của nếp sống “ văn minh" cơ khí ở Mỹ trong thời đại cao kỹ.
Bộ lạc Tarahumara nhờ sống biệt lập trong khu vực Copper Canyon thuộc rặng núi Sierra Madre xa cách với thế giới bên ngoài nên vẫn duy trì nếp sống lành mạnh đã có từ ngàn xưa như chạy bộ đuờng truờng và dinh duỡng bằng hạt Chia nên đã tránh đuợc tai họa kể trên.. truớc khi họ bị tiêm nhiễm bởi những thói xấu do du khách đem lại!
Kinh nghiệm bản thân
Bản thân tôi đã dùng hạt Chia trên 2 tháng nay thì thấy hiệu quả tốt: việc đi cầu mỗi buổi sáng khi thức dậy rất nhuận trường, và gần như đi sạch ruột vì hột Chia có chất trơn (như hột é từ cây rau quế) Hạt chia nở to và thấm tất cả nước vào nên mặc dầu tôi ăn với sữa đậu nành 2 cup nước mà không bị bàng quang (bọng đái) làm phiền trong việc đi tiểu; đây là điểm then chốt để có cơ hội uống nhiều nước mà không bị đầy bụng và hối hả đi tiểu, do đó giúp thận bớt làm việc
Tôi cũng có giới thiệu cho nhiều người bị tiểu đường thấy rất hay, và người cao máu uống hột Chia xong khoảng 1 giờ đo máu thấy áp huyết xuống thấp hơn.
Muốn mua hột chia có nhiều cách:
1/ đến tiệm Whole Food, hỏi người bán hàng Chia seeds ( đọc là KIA Seeds) (13$/1 lbs)
2/ đặt mua trên AMAZONE ON LINE rẻ hơn rất nhiều. (6$ /1lb, không có cước phí nếu mua trên 25$)
Cách dùng hạt Chia thế nào?
Có rất nhiều cách để dùng hạt Chia đuợc như rắc trên salad, rắc trên thực phẩm cho trẻ em, pha với yogurt, sherbet hay với bánh ngọt.
Chỉ cần pha 1 muỗng lớn với nuớc cam, chanh hay sữa đậu nành rồi để lâu khỏang 30 phút thì hạt sẽ nở ra trông giống nhu nuớc hạt é, cùng giống với Chia.
Một số món ăn với Chia Seeds:
Anh em có thể trộn hạt Chia với trái cây để ăn chung:
Không thì trộn chung nước trái cây cũng ok
Chia & sữa
Hạt Chia là một loại thực phẩm rất quan trọng, là một loại hạt có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe của chúng ta. Ngày xưa được coi là loại thực phẩm quí giá ở Nam Mỹ, và ngày nay nó còn được xem như một người bạn thân thiết với tất cả mọi người.
Theo những sách sử ghi lại thì hạt Chia là một loại thực phẩm mà người dân da đỏ ở Mể Tây Cơ (Mexico) đã biết đến và sử dụng từ hàng ngàn năm trước. Thời bấy giờ tuy kiến thức khoa học của con người không bao nhiêu, nhưng đối với những người sử dụng loại hạt nầy thì họ biết được rất ích lợi cho sức khỏe của con người.
Những sắc dân sinh sống ở vùng Tây Nam Châu Mỹ đã biết sử dụng hạt Chia cùng với những loại ngũ cốc khác như Ngô, Đậu trong những bữa ăn hằng ngày. Đối với những người này họ trân trọng hạt Chia đến độ dùng nó như là một phẩm vật để tế lễ thần linh, hay thậm chí có nơi còn dùng nó như vật trao đổi hàng hóa thay thế như đồng tiền ngày nay.
Cũng theo lịch sử của người AZTEC, thì ngày xưa những chiến binh của họ trên đường chinh chiến, họ chỉ sống nhờ vào những loại hạt này mà thôi. Người thổ dân da đỏ ở Nam Mỹ những khi bị buộc phải dong ruổi trên những hành trình dài, trước lúc lên đường họ chỉ cần ăn một muỗng hạt Chia là đủ.
Chia seeds là hạt được lấy từ cây Chia. Là một loại hột ngũ cốc, hột nhỏ giống như hột é. Hột có thể có dưới 2 dạng chính là màu đen và màu trắng, xen lẫn một số rất ít dưới dạng màu vàng hoặc nâu. Tuy nhiên thành phần bổ dưỡng không có gì khác biệt. Hiện nay đa số người ta có khuynh hướng sử dụng hạt Chia đen nhiều hơn. Tuy gọi là hạt Chia đen nhưng trong đó có khoảng từ 10 đến 15 phần trăm pha trộn hạt trắng và nâu.
Điểm đặc biệt của hạt Chia là nó rất dễ sử dụng. Chúng ta có thể trộn chung loại hạt này với bất kỳ thức ăn bình thường nào của mình, thí dụ như trong món rau xà lách trộn, trong Ya – ua, trong bánh mì, trứng, các món tráng miệng hay với bất kỳ các món ăn nào cũng được. Ăn hạt Chia không cần phải xay nát.
Khoa học ngày nay đã xác nhận về những câu chuyện các chiến binh AZTECS đã nhờ hạt Chia mà đủ sức chinh phục các nơi là hoàn toàn đúng, vì Chia được xem là một loại hạt có chất bổ dưỡng vô song (the superfoods on the planet).
Thành phần bổ dưỡng thì trong hạt Chia có chất béo Omega 3 chiếm khoảng từ 62 – 65%, lượng Calcium có trong hạt Chia cũng cao gấp 5 lần so với sữa, và người ta tính được cứ 100g hạt chia có đến 500mg Calcium. Thành phần Protein có từ 20 – 25%, trong đó bao gồm đủ tất cả mọi loại Acid Amino. Hạt Chia là một loại thực phẩm có tính kháng viêm rất cao. Chia rất thích hợp cho người già yếu, trẻ em, nhờ có nhiều sinh tố và khoáng chất như Postassium, Phosphorous, đồng, kẻm, sắt (iron) cộng với nhiều chất chống lão hoá tức là chất Antioxidant. Trong hạt Chia còn có loại chất béo không no (unsaturated fat), có omega 6, đây là thứ rất cần cho bộ não, rất ít có trong các loại thực phẩm sử dụng hàng ngày của chúng ta.
Khoa học đã chứng minh một vài lợi ích thấy rõ của hạt Chia như sau:
1/- Giúp cho các bắp thịt và các mô của cơ thể trở nên cứng cáp và mạnh mẻ hơn.
2/- Ăn hạt Chia người ta đở thấy thèm ngọt và nhờ vậy sẽ ổn định được lượng đường trong cơ thể, do đó rất lý tưởng đối với những người bị bệnh tiểu đường.
3/- Hạt Chia rất dễ tiêu hoá và hấp thu, do trong hạt có nhiều chất xơ (fibre). Nó giúp cho các hoạt động của ruột được dể dàng và nhờ đó nó giúp tẩy bớt Cholesterol dính lại ở thành ruột, đồng thời chống được bệnh táo bón.
4/- Rất tốt trong việc phòng chống các bệnh về tim mạch do hàm lượng omega 3 rất cao.
Ngoài ra hạt Chia còn có thể giúp cho những ai muốn sụt cân, là trước khi ăn cơm nên uống 1 ly hạt Chia khoảng 2 đến 3 muỗng cà phê, sẽ có cảm giác no và nhờ vậy sẽ ăn ít lại và chẳng bao lâu sẽ đạt được kết quả mong muốn.
Trong hạt Chia có 1 chất chống lão hoá và chống viêm tự nhiên rất quan trọng đó là chất Quercetin. Gần đây các nhà nghiên cứu thuộc trường đại học South Carolina đã chứng minh được chất nầy có khả năng gia tăng đáng kể sức chịu đựng của con người, cũng như làm tăng tối đa lượng Oxygen có trong máu, giúp cho những người tuy không có rèn luyện nhiều về thể chất cũng cảm thấy dẻo dai hơn lúc bình thường. Mặc dù người ta vẫn nói là không thể có một thứ gì có thể thay thế được cho việc tập thể dục mỗi ngày. Thế nhưng rõ ràng là chất Quercetin có thể giúp làm giảm bớt sự mệt mõi. Và nếu đặt trường hợp chất này có trong những người siêng năng tập thể dục thì lợi ích sẽ được tăng gấp đôi. Bên cạnh đó chất chống lão hoá (Antioxidant) có rất nhiều trong hạt Chia đen, được cho là có ích cho những người cao tuổi để trung hòa những phân tử độc hại (free radicals) do các loại thực phẩm khác sản sinh ra trong cơ thể.
Về liều lượng ở hạt Chia, ăn vào người như thế nào được cho là đủ. Tất nhiên điều này tùy thuộc vào thể trọng của cơ thể từng người. Tuy nhiên các nhà dinh dưỡng học khuyên chúng ta là nếu chỉ ăn để giữ cho người được khỏe mạnh thì dùng 1 lượng chừng 10 – 20 gram mỗi ngày là đủ, tức là vào khoảng 2 đến 4 muỗng cà phê. Đối với những người uống hạt Chia vì những lý do khác như muốn sụt cân chẳng hạn thì họ phải dùng 1 lượng nhiều hơn. Mặc dù người ta biết là hạt chia rất an toàn và không có một giới hạn nào nhất định cả, vì nó coi như là một loại ngũ cốc, là 1 loại thực phẩm. Nhưng chúng ta cũng không thể quá lạm dụng vào hạt này để đạt kết quả nhanh chóng, tốt nhất là dùng đều đặn mỗi ngày với một liều lượng thích hợp.
Về lợi ích của hạt Chia thì đối với riêng từng người, cơ thể mỗi người hấp thụ hạt này hoàn toàn khác nhau. Tùy theo người cơ thể chuyển hóa nhanh hay chậm, người ta sẽ cảm thấy sự khác biệt đối với sức khỏe của mình sau khi ăn hạt Chia. Có ngưòi cơ thể có khả năng chuyển hoá nhanh, thì họ thấy những sự khác biệt trong khoảng từ 10 – 15 ngày. Trong khi ở những người chậm hơn thì sự khác biệt này có khi chỉ bắt đầu cảm nhận được từ 3 đến 4 tuần. Theo các nhà dinh dưỡng học thì người ta có thể đo lường xem lượng Chia thế nào cho là đủ cho mình, bằng cách là nếu thấy đã dùng Chia mà không hề thấy có sự thay đỗi nào trong người, thì cứ tăng thêm mỗi lần khoảng 5 gram, cho đến khi nào thấy được những điều sau đây:
1 - Trong người cảm thấy khỏe mạnh, có nhiều năng lực hơn trước.
2 - Sức tập trung vào bất cứ gì cũng tốt hơn.
3 - Những đau nhức tự nhiên trong người nay bỗng biến mất hết.
4 - Trong người cảm thấy sảng khoái, minh mẫn, vui vẻ và yêu đời.
Thì khi ấy chúng ta biết chắc là lượng Chia mà chúng ta đang dùng là đủ và cứ tiếp tục giữ nguyên như vậy.
Nói tóm lại trong thời gian gần đây rất nhiều người trên thế giới biết đến lợi ích của hạt Chia. Ngoài Mễ Tây Cơ và một số quốc gia ở Nam Mỹ, hiện nay ở Úc hạt Chia cũng được trồng nhiều ở Perth. Hạt chia được bày bán trong các tiệm Health Foods và một số tiệm bán hạt đậu, ngũ cốc. Một kí lô hạt chia (good quality) giá trung bình từ $50 đến $70.
BS Truờng Xuân