NGHĨ VỀ NHỮNG TÁC PHẨM
CỦA TRUNG TÂM ASIA
HUY PHƯƠNG
Ca Sĩ Ngọc Minh & Ca Sĩ Doanh Doanh cùng song ca nhạc phẩm
"Người Yêu Của Lính" trong DVD Asia 50 "Anh Không Chết Đâu Anh"
Một nhà văn đã có lần kể cho tôi nghe, anh được một người bạn văn, một nhà văn đi “hàng hai” khuyến dụ anh hãy bỏ bớt những phần chống Cộng trong những trang sách, thì tác phẩm này có thể xuất bản tại Việt Nam.
Nhà văn này thú thật chẳng thấy vinh dự gì khi sách mình được bày trên các kệ sách ở Hà Nội, vả lại con người trước hết phải trung thực với mình và để khỏi hổ thẹn với mình lúc soi gương. Nếu vì một chút lợi lộc, dù tiền bạc hay danh tiếng, mà phải bán mình thì không còn xứng đáng là danh nghĩa một người làm văn hoá nữa.
Văn nghệ chỉ tồn tại khi nó phản ánh hoàn cảnh xã hội vào một thời nào đó, nói lên nỗi khổ đau hay hạnh phúc của con người, không thể đi bên lề của thế cuộc. Nó cũng không thể là một công cụ cho chính sách hay chế độ nào, vì con người là muôn đời mà chế độ chỉ nhất thời. Đất nước chúng ta trải qua nhiều năm dài chiến tranh với những nỗi chết chóc, khổ đau, phân ly, lưu vong... nhưng ít có tác phẩm lớn nào nói lên được nỗi khổ đau của con người - con người Việt Nam trong những giai đoạn ấy, chỉ có rất ít thi ca và còn lại phần lớn là âm nhạc. Trong các bộ môn văn hoá: kịch nghệ, điêu khắc, hội hoạ, thi ca..., âm nhạc có khả năng để làm công việc ấy nhất.
Trung Tâm Asia từ lâu nay đã chọn con đường đi gần gũi với con người Việt Nam, trước hết là với người Việt hải ngoại. Tập trung những tinh hoa của nền âm nhạc Việt Nam, quy tụ được những ca sĩ hàng đầu của nhiều thế hệ khác nhau, trung tâm này đã đi những bước dài vững chắc phục vụ cho nghệ thuật và con người. Ở đây chúng tôi không nói đến những băng nhạc như “Mùa Hè Rực Rỡ” hay “75 Năm Âm Nhạc Việt Nam” là những băng nhạc đã đánh dấu những sinh hoạt của người Việt hải ngoại, hay phục vụ thuần tuý cho nghệ thuật âm nhạc.
Khởi đầu đi từ những băng nhạc kỷ niệm mười, hai mươi năm lưu vong của người Việt bỏ xứ ra đi vì nạn Cộng Sản, thấm thía nỗi đau của con người Việt Nam, Asia đã để lại trong lòng người xem những ấn tượng khó có thể phai nhạt. Những cuốn DVD “Chiến Tranh và Hoà Bình”, “Những Tình Khúc Thời Chinh Chiến” là những tác phẩm “đầu giường” cho những người cựu chiến binh và những ai đã chia xẻ và sống qua sự gian nguy và hào hùng của một thời chiến tranh trên quê hương. Do đó, chúng ta không ngạc nhiên, khi cuốn DVD “Anh Không Chết Đâu Anh” đã lên đến cao điểm, được hải ngoại đón tiếp nồng nhiệt. Đây là thời kỳ trung tâm Asia viết lại một trang sử hào hùng của cả một dân tộc, của miền Nam bảo vệ cho tự do với những hy sinh to lớn. Băng nhạc này không chỉ thuần tuý là những bài hát viết về lính của người mang áo lính Trần Thiện Thanh, hôm nay hiển nhiên đã trở thành một đề tài vinh danh người chiến sĩ VNCH, cho nên chúng ta không cầm nỗi xúc động khi thấy cả hội trường đứng đậy nghẹn ngào vài giây, rồi nổ bùng ra những tràng pháo tay. Một cuốn phim đầy nước mắt xúc động vì chiến tranh, chia ly, vì những cảnh đời mẹ goá con côi với những vành khăn tang, nhưng mang sự hào hùng của cả tuổi trẻ miền Nam đã hiến dâng cuộc sống cho đất nước. Asia trở thành một người bạn chân tình của quần chúng, chọn đúng con đường mình đi, “khóc cười theo mệnh nước nổi trôi” và niềm đau của hằng triệu con người bỏ nước ra đi. Cuốn băng cũng đã trở thành một trang sử lớn viết bằng âm nhạc cho những thế hệ kế tiếp hôm nay hiểu rõ những gì cha ông đã chịu đựng, hy sinh và đã trả giá cho tự do như thế nào.
Những người Việt Nam lưu vong trên khắp thế giới gần như đã biểu đồng tình xác nhận giá trị về nội dung cũng như việc dàn dựng của cuốn DVD, đã khơi lại trong lòng khán thính giả những xúc động to lớn đối với lịch sử, đối với người còn sống và những người đã nằm xuống cho cuộc sống chúng ta hôm nay.
“Tôi đã xem cuốn băng này nhiều lần, mỗi lần xem là mỗi lần không ngăn được dòng nước mắt!”, một đồng hương đã nói với tôi như thế. Đây là những dòng nước mắt tri ân những người đi trước. Những dòng nước mắt của khán thính giả Asia này cũng là một niềm khích lệ lớn lao cho nhà sản xuất, biên tập, dàn dựng và diễn xuất trong cuốn DVD. Những tác phẩm của Asia đã đem đến những xúc động vui, buồn, thiết thân với người xem, như một ly rượu nồng chứ không phải là một tách nước lã...
Mốc thời gian tháng 4/1975 luôn luôn để lại những vết hằn trong tâm khảm của chúng ta, nó làm thay đổi đất nước và cả con người. Dòng nhạc tình cảm mượt mà của con người bị gắn nhãn hiệu “nhạc vàng” mà chế độ mới lên án là đồi truỵ đã được thay thế bằng loại nhạc được lãnh đạo, chỉ huy, đầy căm thù, suy tôn. Nhạc vàng đã bị lấp vùi, xô đẩy, nhưng theo bước chân của những người đi tìm tự do, ở hải ngoại, nhạc vàng đã phát triển tối đa vể cả hai phương diện phẩm và lượng. Ở trong nước, các nhạc sĩ sau một thời gian bị khống chế tột bực, đã trở lại với con người nghệ sĩ, đã viết nên những dòng nhạc chân thật của lòng mình và chinh phục được quần chúng. Văn nghệ phản ánh được tâm tình con người và trường tồn, trong khi chế độ chính trị chỉ là giai đoạn.Vinh danh những dòng nhạc trong thời gian này, vinh danh những nhạc sĩ trong nước đã vượt qua nhiều khó khăn cơm áo để lưu lại cho đời những bản nhạc hôm nay, Asia đã xác định một thái độ chính trị qua bộ DVD mới nhất Asia số 51: “Những Tình Khúc Sau Cuộc Chiến” (30 Năm Nhạc Vàng) vừa mới phát hành. Không một lời lên án, nhưng việc Asia đã nêu lên cuộc đời cơ cực không lối thoát của nhưng nhạc sĩ, nghệ sĩ sân khấu, danh hài sau khi miền Nam rơi vào tay Cộng Sản là một thái độ can đảm của người làm văn nghệ biết đấu tranh cho công bằng và lẽ phải.
Chủ trương của Asia có thể không chỉ vinh danh những người làm nghệ thuật đi trước mà luôn luôn khai phá, tìm cách giới thiệu đến cộng đồng hải ngoại những tài năng làm rạng rỡ cho người Việt trong tất cả các địa hạt và không ngừng tìm tòi để giới thiệu những tài năng mới. Do đó, Asia không chỉ là người bạn với thế hệ di tản, thuyền nhân, cựu tù nhân...mà còn quen thuộc với những thế hệ tiếp nối.
Biết kết hợp nhiều thế hệ ca nhạc sĩ trên sân khấu, dung hoà được cảm quan và thị hiếu của quần chúng, nhưng Asia vẫn giữ được lập trường có thể nói là không khoan nhượng với chế độ trong nước. Chính điều này, trước khi CSVN được vào WTO, trong một cuộc họp đòi hỏi Cộng Sản phải để cho sách báo, băng nhạc hải ngoại phát hành trong nước, có người đã nêu tên cuốn DVD Trần Thiện Thanh như một tác phẩm hải ngoại điển hình cần có sự công bằng khi trao đổi các tác phẩm văn hoá.
Thái độ chính trị của một tác giả, tác phẩm là điều cần thiết, nó cũng phải phản ảnh được tâm tình và đời sống của quần chúng, nếu không tác phẩm chỉ là một món hàng xa xỉ được trưng bày trong tủ kính, kệ sách hời hợt và xa lạ với con người trong cuộc đời thường hôm nay.
Hy vọng rằng Trúc Hồ, Thy Vân, Nam Lộc, Việt Dũng... và những người sau “cánh gà” sân khấu của Asia sẽ tạo thêm những tuyệt phẩm đi sâu vào lòng người, mang đầy tính chất nghệ thuật.
(Huy Phương, 29.8.2006)